Εάν κοιτάξει κανείς ποιοι πραγματικά κυβερνούν, ποιοι πραγματικά έχουν την εξουσία στα χέρια τους, θα αντιληφθεί ότι ούτε στις χειρότερες εποχές της λεγόμενης ρωμαϊκής δημοκρατίας – που δεν ήτανε ποτέ δημοκρατία αλλά ολιγαρχία – το ποσοστό αυτών που έχουν δύναμη μέσα στην κοινωνία δεν ήτανε τόσο λίγο όσο είναι σήμερα.
Κ. Καστοριάδης
Ζούμε υπό καθεστώς εκλογικής περιόδου, το περιβάλλον είναι γλοιώδες. Η υποκρισία και οι θεατρινισμοί βρίσκονται στο έπακρο. Οι υποψήφιοι άρχοντες φοράνε τη γνωστή μάσκα και παίζουν το γνωστό τους ρόλο. Πρέπει να μας πείσουν για το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει, κυρίως να υποσχεθούν αυτό που δεν θα πράξουν ποτέ. Οι λέξεις έχουν χάσει την αξία τους, το πραγματικό τους νόημα. Όλοι τους χρησιμοποιούν το ίδιο ρεπερτόριο κραυγαλέων λέξεων: όραμα, ανάπτυξη, ανατροπή, δημιουργία, με κέντρο τον πολίτη (ξέρεις τώρα). Λέξεις κενές, σκέτες φόρμες πάνω στις οποίες χτίζεται και προωθείται μια διαφημιζόμενη εικόνα.
Είναι δυνατόν να πιστεύουμε ακόμη στις προεκλογικές εξαγγελίες; Δεν έχουμε δει αρκετά πράγματα να επαναλαμβάνονται ενώ αλλάζουν μόνο τα πρόσωπα που τα χειρίζονται;
Ζούμε υπό καθεστώς εκλογικής περιόδου, το περιβάλλον είναι γλοιώδες. Η υποκρισία και οι θεατρινισμοί βρίσκονται στο έπακρο. Οι υποψήφιοι άρχοντες φοράνε τη γνωστή μάσκα και παίζουν το γνωστό τους ρόλο. Πρέπει να μας πείσουν για το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει, κυρίως να υποσχεθούν αυτό που δεν θα πράξουν ποτέ. Οι λέξεις έχουν χάσει την αξία τους, το πραγματικό τους νόημα. Όλοι τους χρησιμοποιούν το ίδιο ρεπερτόριο κραυγαλέων λέξεων: όραμα, ανάπτυξη, ανατροπή, δημιουργία, με κέντρο τον πολίτη (ξέρεις τώρα). Λέξεις κενές, σκέτες φόρμες πάνω στις οποίες χτίζεται και προωθείται μια διαφημιζόμενη εικόνα.
Είναι δυνατόν να πιστεύουμε ακόμη στις προεκλογικές εξαγγελίες; Δεν έχουμε δει αρκετά πράγματα να επαναλαμβάνονται ενώ αλλάζουν μόνο τα πρόσωπα που τα χειρίζονται;
Σημασία εξάλλου δεν έχει να βρούμε τους τίμιους και να τους αναδείξουμε. Η εξουσία διαφθείρει και τις πιο αγαθές προθέσεις, το έχουμε δει. Σημασία έχει ότι όλοι τους πατάνε πάνω στην ίδια απάτη, και το ίδιο ψέμα: τη δημοκρατία και τη συμμετοχή. Όλοι τους λένε: "εμπιστευθείτε μας, θα σας κυβερνήσουμε καλύτερα", "εμπιστευθείτε μας, θα αγωνιστούμε για το γενικό καλό". Εδώ όμως βρίσκεται το πρόβλημα, στο ότι θέλουν να μας κυβερνήσουν, για το καλό μας. Αυτό δεν είναι δημοκρατία, λένε ψέματα, είναι ολιγαρχία.
Δημοκρατία σημαίνει εξουσία του λαού, ότι ο λαός είναι κυρίαρχος, ότι o δήμος αποφασίζει. Με ποιο τρόπο μπορούμε να πούμε ότι σήμερα ο δήμος, αποφασίζει; Δεν είναι κάλπικη η πραγματικότητα που βιώνουμε; Δεν πρέπει να αναζητήσουμε τους .............
Αυτό δεν είναι δημοκρατία, αλλά φιλελεύθερη ολιγαρχία. Ο όρος φιλελεύθερη ολιγαρχία πάει κουτί στο πολιτικό μας σύστημα: κυβερνιόμαστε από μια δράκα ανθρώπων, μια ολιγαρχία δηλαδή, η οποία όμως είναι φιλελεύθερη, δηλαδή παραχωρεί και κάποιες ελευθερίες, ιδίως όταν της ασκούνται πιέσεις από τα κάτω. Αυτό όμως δεν είναι δημοκρατία, δημοκρατία σημαίνει αυτοκυβέρνηση, αν τη θεωρούμε ανέφικτη, ας αλλάξουμε όνομα. Ο όρος αντιπροσωπευτική δημοκρατία επίσης, είναι ένα σχήμα οξύμωρο, μια λεκτική απάτη, φτιάχτηκε για να συγκαλυφτεί η πραγματικότητα, η δημοκρατία μόνο άμεση μπορεί να είναι. Ο Αριστοτέλης κατατάσσει σαφώς τις εκλογές αντιπροσώπων, ανάμεσα στις αριστοκρατικές αρχές. Όσο για τη θρυλούμενη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, το θεμέλιο μιας πραγματικής δημοκρατικής κοινωνίας, είναι κι αυτή ένα ψέμα για προεκλογικές φανφάρες. Όλοι οι πολιτικάντηδες πατάνε πάνω στην απάθεια του λεγόμενου πολίτη-υπηκόου. Μας θέλουν υπήκοους. Οι ίδιες οι πολιτικές δομές τους είναι συγκεντρωτικές και ιεραρχικές, αποκλείοντας κάθε δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής.
Θα πιαστούμε λοιπόν και πάλι το ίδιο κορόϊδα και θα ψηφίσουμε υπέρ κάποιου από το εκλογικό καρναβάλι; Και έτσι κάναμε το χρέος μας; "Νίπτουμε τας χείρας μας"; Θα ξαναρχίσουμε μετά να βρίζουμε για την ανικανότητα των αρχόντων μας; Ποιος μας αναγκάζει, ενώ γνωρίζουμε την απάτη, αφού στις ιδιωτικές μας συζητήσεις σχεδόν όλοι το αναγνωρίζουμε, στο τέλος να συρόμαστε στις κάλπες και να τους ξαναψηφίζουμε; Πόσο μεγάλη και φτηνή δικαιολογία δεν είναι η απάντηση που λέει, "και τι να κάνω, έτσι έχουν και έτσι θα έχουν τα πράγματα". Αυτό λέγεται εθελοδουλεία.
Οποιαδήποτε συμμετοχή σε αυτό το παιχνίδι είναι τουλάχιστον ανώφελη, για να μην πούμε τίποτε χειρότερο. Πρέπει να βγούμε από αυτό τον κύκλο. Ας μην το ξεχνάμε, η εξουσία διαφθείρει.
Το ελάχιστο που έχουμε να κάνουμε είναι να μην τους ψηφίσουμε, να τους μαυρίσουμε. Ας γεμίσουμε τις κάλπες τους μαύρα, σα μια αρχική μορφή αντίστασης. Ας στρέψουμε το όπλο τους εναντίον τους. Ας σταματήσουμε να τους στηρίζουμε.
Το ελάχιστο που έχουμε να κάνουμε είναι να μην τους ψηφίσουμε, να τους μαυρίσουμε. Ας γεμίσουμε τις κάλπες τους μαύρα, σα μια αρχική μορφή αντίστασης. Ας στρέψουμε το όπλο τους εναντίον τους. Ας σταματήσουμε να τους στηρίζουμε.
Η αντιεκλογική μας συμπεριφορά όμως, δεν είναι ωχαδερφίστικη στάση, είναι πολιτική επιλογή. Η σκέτη απαξίωση, η σκέτη άρνηση τελικά λειτουργεί υπέρ του ολιγαρχικού συστήματος. Μεγάλο μέρος της αποχής από τις κάλπες οφείλεται στην αδιαφορία και την απαξίωση. Το καταλαβαίνουμε, αλλά δεν οδηγεί πουθενά.
Θεωρούμε λοιπόν, ότι πρέπει να πάμε πέρα από τη σκέτη αντίσταση, στη δημιουργία εδώ και τώρα δημοκρατικών καταστάσεων μέσα στην πόλη, που θα οραματίζονται και θα προσπαθούν να κάνουν πράξη την άμεση δημοκρατία στη λήψη των αποφάσεων, που θα προσπαθούν να αυτοδιαχειριστούν μια δημόσια αγορά των γνωμών, μέσα σε περιβάλλον ελευθερίας και ισοτιμίας. Πρέπει να διεκδικήσουμε ένα δημόσιο χώρο ανοικτό σε όλους, έξω όμως από τα κόμματα και τους κρατικούς οργανισμούς, όπου θα αναπτύσσεται η κριτική διαδικασία και διαβούλευση και όπου θα συμμετέχουν οι πολίτες στο σύνολό τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η κοινωνία είναι δική μας ανθρώπινη δημιουργία, άρα εμείς πρέπει να αποφασίζουμε μέσα σε μια δημοκρατική, αυτόνομη, αγορά των γνωμών.
Το πρώτο βήμα είναι να δημιουργηθούν κυριολεκτικά (και το τονίζουμε) αυτοδιαχειριζόμενες καταστάσεις (ομάδες πρωτοβουλίας για συγκεκριμένα θέματα, στέκια, συνοικιακά συμβούλια, λαϊκές συνελεύσεις κ.α) μέσα στην πόλη. Το δεύτερο είναι να δικτυωθούν μεταξύ τους αυτόνομα. Σίγουρα, ο δρόμος δεν είναι εύκολος.
Γιατί όμως, είναι ανώφελο να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση; Αφού είμαστε πεπεισμένοι για την αξία της δημοκρατίας, γιατί δεν κοιτάμε να την κάνουμε πράξη; Τι έχουμε να φοβηθούμε από μια συνεργατική, ελεύθερη κοινωνία η οποία θα βασίζεται στην κοινότητα των δημόσιων αγαθών και στην απουσία κάθε ετερόνομης και συγκεντρωτικής εξουσίας; Είναι ουτοπία; Μα χειρότερη ουτοπία δεν είναι αυτή που ζούμε προεκλογικά; Όπου την επόμενη κιόλας των εκλογών τίποτα δεν ισχύει από τα προγράμματα και τις υποσχέσεις;
Γιατί όμως, είναι ανώφελο να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση; Αφού είμαστε πεπεισμένοι για την αξία της δημοκρατίας, γιατί δεν κοιτάμε να την κάνουμε πράξη; Τι έχουμε να φοβηθούμε από μια συνεργατική, ελεύθερη κοινωνία η οποία θα βασίζεται στην κοινότητα των δημόσιων αγαθών και στην απουσία κάθε ετερόνομης και συγκεντρωτικής εξουσίας; Είναι ουτοπία; Μα χειρότερη ουτοπία δεν είναι αυτή που ζούμε προεκλογικά; Όπου την επόμενη κιόλας των εκλογών τίποτα δεν ισχύει από τα προγράμματα και τις υποσχέσεις;
Πώς διανοούμαστε να ζούμε σε κοινωνίες όπου μια χούφτα άνθρωποι έχουν λάβει το χρίσμα (άντε πάλι τα παπαδίστικα) να αντιπροσωπεύουν τη λαϊκή θέληση, να αποφασίζουν για λογαριασμό όλων και μάλιστα αυτό να το ονομάζουμε δημοκρατία; Και ακόμη χειρότερα, αυτό να γίνεται μέσα από συγκεκριμένες τυπικές ή άτυπες ιεραρχικές δομές;
Η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι ψευδοορθολογική, βασίζεται σε ένα ψέμα, τη δημοκρατία. Βασίζεται σε ένα καθεστώς που υποκριτικά ονομάζεται δημοκρατικό και το οποίο νομιμοποιείται μέσα από μια εθιμοτυπική εκλογική διαδικασία παραχώρησής των πολιτικών μας δικαιωμάτων σε μια εξουσιαστική ολιγαρχία.
Η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι ψευδοορθολογική, βασίζεται σε ένα ψέμα, τη δημοκρατία. Βασίζεται σε ένα καθεστώς που υποκριτικά ονομάζεται δημοκρατικό και το οποίο νομιμοποιείται μέσα από μια εθιμοτυπική εκλογική διαδικασία παραχώρησής των πολιτικών μας δικαιωμάτων σε μια εξουσιαστική ολιγαρχία.
Θεωρούμε ότι έφθασε ο καιρός να σκεφθούμε σε νέες βάσεις το θέμα της δημοκρατίας, της πραγματικής αυτοκυβέρνησης της πόλης δηλαδή. Ας την αλλάξουμε αυτή την κοινωνία, είναι εφικτό. Έχει γίνει τόσες φορές στην ανθρώπινη ιστορία, μπορεί να επαναληφθεί, ….αρκεί να το θελήσουμε.
ΝΑ ΒΓΟΥΜΕ ΑΠ’ ΤΟ ΚΟΠΑΔΙ
ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟΙ
ΜΑΥΡΟ ΠΙΠΕΡΙ του Ευβοϊκού
ΝΑ ΒΓΟΥΜΕ ΑΠ’ ΤΟ ΚΟΠΑΔΙ
ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟΙ
ΜΑΥΡΟ ΠΙΠΕΡΙ του Ευβοϊκού