Που πήγε το Χρήμα; Σίγουρα όχι στους Δελφούς

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Η κρίση, που ξεκίνησε σαν χρηματιστηριακή για να μετατραπεί σε οικονομική, σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις «ειδικών» της γερμανικής τράπεζας Commerzbank, μέχρι το τέλος του χρόνου, θα κοστίσει στην παγκόσμια οικονομία γύρω στα 10 τρις δολάρια. Αν καταμερίζαμε τη ζημιά αυτή στον παγκόσμιο πληθυσμό των 6,5 δις κατοίκων της γης, θεωρητικά, θα ήταν σαν να λέγαμε ότι κάθε κάτοικος αυτού του πλανήτη έχασε 1500 δολάρια.
Σύμφωνα μάλιστα με «ειδικούς» της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ADB), και εδώ φαίνεται πως οι λεγόμενοι ειδικοί δεν είναι και τόσο ειδικοί, η ζημιά ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 50 τρις. Πέντε φορές δηλαδή παραπάνω από τις εκτιμήσεις των γερμανών. Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσω, ότι σύμφωνα με παλαιότερες εκτιμήσεις της Amro Bank και του London Schools of Economics(LSE), η προηγούμενη χρηματιστηριακή κρίση του 1999-2000 κόστισε 13 τρις.
Που πήγε αλήθεια αυτό το χρήμα; Οποιος τελείωσε τις οικονομικές επιστήμες πριν την κυριαρχία της Οικονομικής Σχολής του Σικάγου, των λεγόμενων νεοφιλελεύθερων-μονεταριστών, γνώριζε ότι το χρήμα είναι ένα μέσο ανταλλαγής, μια μονάδα υπολογισμού οικονομικών αξιών και μέσο αποταμίευσης της εργασίας. Από την εποχή του Ησιόδου γνωρίζουμε ότι πλούτος παράγεται μέσα από εργασία. Αυτό το ήξερε ακόμη και ο Γιαχβέ γι αυτό και μας καταδίκασε να «ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου». Ο διασημότερος όλων των θεωρητικών της οικονομίας, ο ........
σκωτσέζος Adam Smith, ο άνθρωπος που έκανε την οικονομία επιστήμη, έγραφε πριν δύο περίπου αιώνες: «Ο πλούτος αυτού του κόσμου δημιουργήθηκε με την εργασία και όχι με το χρυσό ή το ασήμι». Σήμερα, με την επικράτηση του νεοεφιλελεύθερου μονεταριστικού μοντέλου οικονομίας, όλα κινούνται γύρω από το Χρήμα και τα Χρηματιστήρια. Το χρήμα, το μέσο που δημιουργήθηκε για να διευκολύνει τις οικονομικές συναλλαγές έγινε το σημαντικότερο εμπόρευμα. Ετσι, ο όρος οικονομική σταθερότητα υποκαταστάθηκε από τον όρο «Δημοσιονομική Σταθερότητα». Μέχρι και τα παιδιά μας, έμαθαν, ότι η προσδοκία από μόνη της( χρηματιστήριο, πάμε στοίχημα, παίξε-κέρδισε, κ.λ.π) δημιουργεί αξίες. Ακόμη όμως και αν δεχτούμε ότι ισχύει το δόγμα των μονεταριστών, πως «όλα είναι χρήμα και αν το ελέγχεις, ελέγχεις τα πάντα στην οικονομία», ποιος μπορεί άραγε να μας πει πόσο χρήμα κυκλοφορούσε και κυκλοφορεί στον κόσμο, τι αξίες εξέφραζε και εκφράζει και που πήγαν αυτές; Εδώ, οι μάγοι-μονεταριστές, που μετέτρεψαν την οικονομική επιστήμη σε παιδική χαρά (Χάρι Πότερ) κατέρριψαν την θεωρία των προσωκρατικών φιλοσόφων που ισχύει μέχρι σήμερα, πως δηλαδή από το τίποτα δεν παράγεται τίποτα και πως τίποτα στη φύση δεν χάνεται αλλά απλώς αλλάζει μορφή (ή αν είναι χρήμα αλλάζει χέρια).
Το 2003, στο βιβλίο μου (Εναλλακτικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός), έγραφα:«Σήμερα δε φαίνεται καμία σοβαρή πρόταση εξόδου από την οικονομική κρίση και όπως όλα δείχνουν η λύση θα έρθει από μόνη της με μαζικές πτωχεύσεις και ξεσκαρτάρισμα της αγοράς. Αφού στο τέλος, όταν θα έχουν πληγεί και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα μπορούμε να μιλάμε για πραγματική ανάκαμψη. Μέχρι τότε δηλαδή, που θα ανακαλύψουμε ότι τελικά μπορεί το χρήμα να παίζει ένα σημαντικό ρόλο στη ζωή μας αλλά δεν είναι όλα χρήμα, ο Θεός βοηθός». Σήμερα, το μόνο που θα άλλαζα είναι οι δύο τελευταίες λέξεις.