Γράφει ο Γιάννης Π.Παρόλο που ο καπνός δεν είναι απλά ένα ακόμη τσιγάρο για αυτούς, και με μια παράδοση που κρατάει αιώνες, εν έτει 2009 έφτασε η ώρα να το περιορίσουνε κι αυτοί. Ο λόγος για τους Τούρκους οι οποίοι φαίνεται να καταλαβαίνουνε τις βλαβερές συνέπειες του καπνού και αποδέχονται-εν αντιθέσει με εμάς- τα αντικαπνιστικά μέτρα δίχως έντονες διαμαρτυρίες. Για περισσότερα διαβάστε το άρθρο παρακάτω.
Είκοσι πέντε μέρες συμπληρώθηκαν από την απαγόρευση του καπνίσματος, μεταξύ άλλων στους εργασιακούς χώρους κι ακόμη, κάθε φορά που ξεκινάω να γράφω ένα καινούργιο κείμενο, αναζητάω απελπισμένα τα τσιγάρα μου. Τουλάχιστον είναι καλοκαίρι κι όταν βγαίνω το βράδυ από την εφημερίδα όπου και να πάω μπορώ να καπνίσω - αν και μέσα μου ελπίζω η απαγόρευση να μου βγει τελικά σε καλό και να το κόψω το ρημάδι.
Αντίθετα, ο φίλος μου ο Κ., εδώ και τρία χρόνια ανταποκριτής στην Κωνσταντινούπολη- και ουσιαστικά άκαπνος- τα έχει βάψει μαύρα. Ανακάλυψε πρόπερσι τη γοητεία του ναργιλέ στο καφενείο και θεωρούσε μέγιστη απόλαυση και ......
χαλάρωση να πηγαίνει μια φορά τη βδομάδα στη γειτονιά του στο Μπεμπέκ ή στα καφενεία του Τοπ Χανέ και να βυθίζεται στο… οθωμανικό φολκλόρ. Από την Κυριακή, όμως, κάπνισμα γιοκ. Με εξαίρεση τα ψυχιατρεία, το κάπνισμα στην Τουρκία απαγορεύεται δια ροπάλου. Οι καφετζήδες που επιτρέπουν στους πελάτες τους να ανάψουν τσιγάρο ή το καρβουνάκι του ναργιλέ πληρώνουν πρόστιμο έως και 5.000 λίρες (σα να λέμε 2.300 ευρώ), ενώ η τιμωρία για τους πελάτες είναι 69 λίρες- ανά τσιγάρο.
Η εικόνα που έχουν οι περισσότεροι από τα παραδοσιακά καφενεία της Τουρκίας -και της Ανατολής γενικότερα- είναι τσάι, τάβλι και ναργιλές. Οι λιγότεροι ξέρουν όμως ότι η απαγόρευση του καπνίσματος είναι κι αυτή μια παλιά οθωμανική παράδοση. Πρώτος την επέβαλε -και πιθανότατα είναι η αρχαιότερη απαγόρευση καπνίσματος στην ιστορία- ο σουλτάνος Μουράτ ο 4ος και ο μύθος λέει, ότι κυκλοφορούσε ινκόγκνιτο τα βράδια στα καπηλειά και τα καφενεία της Πόλης για να εντοπίζει παραβάτες καπνιστές και να διατάζει τον αποκεφαλισμό τους. Μετενσάρκωση του Μουράτ -σε πιο σύγχρονη αλλά και λάιτ μορφή, καθώς δεν παίρνει κεφάλια- είναι ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος πρωθυπουργός σε μια πρόσφατη ομιλία του χαρακτήρισε το κάπνισμα χειρότερο κι από την τρομοκρατία- ή έστω εξίσου φοβερό.
Πάντως, όσοι πιστέψανε ότι οι Τούρκοι θα αντισταθούν στην απαγόρευση -σχεδόν το 50% των ανδρών στη γείτονα καπνίζει και το 35% του συνολικού πληθυσμού- μάλλον γελάστηκαν. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, το 90% είναι υπέρ της απαγόρευσης, ενώ οι μόνοι που διαμαρτυρήθηκαν σθεναρά ήταν οι καφετζήδες. Η απαγόρευση, λένε, θα τους κλείσει τα μαγαζιά - αν και το έχουν ήδη κάνει τα Starbucks.