Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
«Τα τελευταία χρόνια, αυξάνονται οι οικονομολόγοι ακόμη και της λεγόμενης φιλελεύθερης σχολής που προτείνουν μια Επεκτατική Δημοσιονομική Πολιτική κατά το πρότυπο της «Γενικής Θεωρίας» του J.M. Keynes. Οι εναλλακτικές λύσεις δεν είναι πολλές. Η θα αναλάβει το δημόσιο να αναπληρώσει τη μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων, πράγμα δύσκολο διότι θα πρέπει να το κάνουν πολλά κράτη μαζί, ή θα έρθει η λύση από μόνη της. Η αυτορυθμιζόμενη λύση του συστήματος σημαίνει συνεχή μείωση της παραγωγής, δηλαδή μαζικές πτωχεύσεις με παράλληλη καταστροφή παραγωγικού δυναμικού, ώστε να φτάσουμε πάλι σε μια ισορροπία. Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, που διαρκεί πλέον πάνω από δύο δεκαετίες, υπάρχουν και οι ακραίες φωνές.
Υπάρχουν οι υποστηρικτές της λεγόμενης «πολεμικής οικονομίας», αυτοί που πιστεύουν ότι μια μαζική πολεμική σύρραξη θα λειτουργήσει «εξυγιαντικά», καταστρέφοντας και ανοικοδομώντας, όπως και τις δεκαετίες 30-40.
Υπάρχουν οι συμπαθείς υποστηρικτές της λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας», οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το κράτος θα πρέπει να δημιουργήσει και να ενισχύσει επαγγέλματα σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Υπάρχουν βέβαια και οι ακόμη πιο συμπαθείς υποστηρικτές της άμεσης εξισορρόπισης του αγοραίου συστήματος με τον επώδυνο χειρουργικό τρόπο. Είναι αυτοί οι οποίοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα θα λυθεί και θα περάσουμε στην οικονομική ανάκαμψη, όταν μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και πλούσια κράτη παραιτηθούν από τις απαιτήσεις τους έναντι των δανειοληπτών τους. Η θέση των τελευταίων, σίγουρα θα βρει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας, η οποία πιστεύει ότι αυτό θα λειτουργήσει όχι μόνο εξυγιαντικά για την οικονομία αλλά και θεραπευτικά για την πλειονότητα.
Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί πρόθυμοι να παραιτηθούν από ένα μέρος των διεκδικήσεών τους, ακόμη κι αν γνωρίζουν ότι στο τέλος μπορεί να καταρρεύσουν τα πάντα και θα χάσουν και το μέρος διεκδικώντας το όλον, όπως το 1929. Σήμερα, δεν είναι μόνον οι ιδιώτες υπερχρεωμένοι αλλά και οι επιχειρήσεις, οι οποίες, αν συνεχιστούν οι αποπληθωριστικές πιέσεις, θα χρεωθούν ακόμη περισσότερο.
Και το ερώτημα είναι γιατί δε γίνεται κανένα δημοψήφισμα, αφού στη δημοκρατία η πλειοψηφία έχει το ρεαλισμό με το μέρος της; Ποιες είναι αυτές οι αντιδραστικές δυνάμεις, που αντιτίθενται στη λαϊκή βούληση; Διότι αν σε μερικά χρόνια δε λυθεί το πρόβλημα των οφειλών των ελληνικών νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, αν δηλαδή δε θέσουμε πάλι σε εφαρμογή το νόμο της «Σεισάχθειας», φοβάμαι πως θα έχουμε παρόμοιες κοινωνικές συγκρούσεις όπως αυτές των Αθηναίων του 6ου π.χ. αιώνα.»
Τα παραπάνω είναι ακριβές απόσπασμα από το βιβλίο μου «Εναλλακτικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός», από το 2003 σε εκδόσεις Προπομπός ( επιτρέψτε μου να κάνω κι εγώ μια έμμεση διαφήμιση του βιβλίου μου). Δεν είμαι σοφός ούτε προφήτης. Αλλωστε, παρότι σπούδασα οικονομικά σε ελλάδα και Γερμανία, πιστεύω στη θέση της μεγάλης και πιο ειλικρινούς οικονομολόγου του περασμένου αιώνα.της Joan Robinson, η οποία είχε πει πως «η οικονομική δεν είναι επιστήμη». Κανονικά θα έπρεπε να λέγεται, όπως παλιά «Πολιτική Οικονομία», αφού υπεισέρχεται ο παράγοντας «πολιτικές διαφορετικών συμφερόντων».
Η τελευταία θέση για σταδιακή παραίτηση μέρους των απαιτήσεων από οφειλέτες, δεν είναι δική μου. Την υποστήριζαν ήδη από το 2000 πολλοί, όχι τόσο διάσημοι οικονομολόγοι, αλλά οικονομολόγοι της αγοράς, που έβλεπαν καλύτερα από νομπελίστες και συμβούλους των διεθνών οργανισμών και των κυβερνήσεων, τι συμβαίνει στην πραγματική οικονομία και το σημαντικότερο, δεν εκπροσωπούσαν κανένα χρηματοοικονομικό λόμπι.
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι οι Γκρίνσπαν, Γκαργκάνας και Αλογοσκούφης, δεν γνώριζαν. Απλώς δεν ήθελαν. Αλλα είχαν στο μυαλό τους, ή καλύτερα άλλοι τους «τα έχωσαν στο μυαλό τους». «Τους τα έχωσαν» εκείνοι που ονειρευόταν μια νέο-φεουδαρχική κοινωνία, όπου τα μεσαία στρώματα της λεγόμενης αστικής τάξης, δημιούργημα της βιομηχανικής επανάστασης, θα εξαφανιζόταν. Εδώ και χρόνια, η φορολογική επιβάρυνση μετατοπίζεται σταθερά από την προοδευτική φορολογία του εισοδήματος στη φορολογία της κατανάλωσης και μετά οι υπεύθυνοι κάνουν δήθεν πως απορούν για την ακρίβεια και τη μείωση της κατανάλωσης. Σε ολόκληρο τον κόσμο έχουμε μια ανακατανομή και συσσώρευση του πλούτου σε ολοένα και λιγότερους ανθρώπους, οι οποίοι δεν παράγουν κανένα βιομηχανικό προϊόν. Στις λίστες του γνωστού περιοδικού «Forbes» δεν περιλαμβάνονται πλέον εκατομμυριούχοι αλλά μόνο δισεκατομμυριούχοι. Η συσσώρευση του πλούτου σε ολοένα και λιγότερους ανθρώπους δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία. Το όνειρο της Θάτσερ και των οπαδών της, που τους βρίσκεις πλέον ακόμη και στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, ήταν μια κοινωνία με υπερπλούσιους «Καλούς Σαμαρείτες», οι οποίοι αντί να αγοράζουν την εργατική δύναμη θα προσφέρουν ελεημοσύνη στους εργαζόμενους. Ο πληβείος έγινε ενοικιαζόμενος απασχολήσιμος-εργάτης. Ομορφη εποχή για νέο-φεουδάρχες.