Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
Αν πριν μερικά χρόνια λέγατε κάτι αρνητικό για το λεγόμενο θατσερικό μοντέλο ανάπτυξης, οι λεγόμενοι νεοφιλελεύθεροι θα σας θεωρούσαν γραφικό αναχρονιστή. Η χώρα, στην οποία η Μ. Θάτσερ, με σημαία τον άκρατο νεοφιλελευθερισμό, διέλυσε στην κυριολεξία τον δημόσιο τομέα ιδιωτικοποιώντας ότι ήταν δυνατόν να ιδιωτικοποιηθεί, παρουσίασε για ένα διάστημα υψηλούς δείκτες ανάπτυξης. Αποδυναμώνοντας τα συνδικάτα, εφαρμόζοντας ευέλικτες μορφές απασχόλησης, διαλύοντας ή ιδιωτικοποιώντας την βαριά βιομηχανία και ρίχνοντας όλο το βάρος στο χρηματοοικονομικό τομέα, κατόρθωσε να κάνει την Μ. Βρετανία ελκυστική σε όλες εκείνες τις εταιρείες, που σήμερα κατηγορούνται σαν υπαίτιες της οικονομικής κρίσης. Η Μ. Βρετανία είχε γίνει ένας φορολογικός Παράδεισος για όσους ήθελαν να φοροδιαφύγουν στις χώρες τους. Η δογματική και εν τέλει, η «εκ του αποτελέσματος» λανθασμένη αντίληψη, ότι το μέλλον ανήκει στην άυλη οικονομία των υπηρεσιών και κυρίως στο χρήμα ( βλέπε Μ. Φρίντμαν: «ταπάντα είναι χρήμα και μόνο με το χρήμα μπορoύν να καταπολεμηθούν όλα») οδήγησε σε αυτό που υφίσταται σήμερα η Μ. Βρετανία. ( Μια υπόθεση κάνω μόνο: σε λίγο καιρό οι Κίνα και η Ινδία, χώρες, σχεδόν κατευθυνόμενης οικονομίας, που πίστεψαν στην βαριά βιομηχανία και στην υλική παραγωγή, με τα πλεονάσματά τους θα αγοράσουν ότι είναι δυνατόν στην Μ. Βρετανία και στο τέλος θα τις δανείσουν και χρήμα για να τη σώσουν από την πλήρη κατάρρευση)
Το αν η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων, της υδροδότησης, του συστήματος υγείας κ.α. συνοδεύτηκαν από μια σειρά από σκάνδαλα και κακές υπηρεσίες, για τον μέσο Βρετανό πολίτη ήταν ήσσονος, σημασίας. Αυτό που ενδιέφερε ήταν το γεγονός πως η ανεργία ήταν σε χαμηλά επίπεδα και στο λεγόμενο City, τα Golden boys κέρδιζαν και ξόδευαν τεράστια ποσά. Το όνειρο των περισσότερων νέων βρετανών, ήταν να γίνουν κάποια στιγμή «Masters of the Universe» (Κύριοι του Σύμπαντος). Ετσι αποκαλούσαν τους γιάπηδες που δούλευαν στιςGoldman Sachs, Merryll Lynch, Morgan Stanley και σε παρόμοιες εταιρείες του City. Συνεχίζοντας ακριβώς την ίδια πολιτική, με δημόσιες δηλώσεις του ο Τ. Μπλερ, μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, ανέβασε τον αριθμό εκείνων που εργαζόταν στον χρηματοοικονομικό τομέα, από 4,4 εκατομμύρια στα 6,5 εκατομμύρια. Κανείς δε νοιαζόταν, αν όλος αυτός ο τεχνητός πλούτος στηριζόταν πάνω σε μια τεράστια φούσκα απάτης. Τα ανέκδοτα για φιλοδωρήματα 3000 και άνω λιρών που άφηναν στις γκαρσόνες τα golden boys με τις Lamborghini , εξήπταν την φαντασία και ανέβαζαν τον πυρετό. Ποια ήταν η συνεισφορά στη δημιουργία νέου πλούτου αυτών των εκατομμυρίων golden boys που κέρδιζαν μυθικά ποσά; Aπό που προερχόταν αυτά τα χρήματα ή αν τα μοίραζε ο καλός Θεός, δεν ενδιέφερε κανέναν. Το σύστημα λειτουργούσε θαυμάσια, μέχρι που ήρθε η ημέρα της αλήθειας, της Τελικής Κρίσης.
Σήμερα, με εξαίρεση ίσως την Ισλανδία, η Μ. Βρετανία, ο παράδεισος του νεοφιλελευθερισμού, βρίσκεται στην χειρότερη θέση από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η λίρα έπεσε σχεδόν στα επίπεδα του ευρώ. Σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, η οικονομία της θα συρρικνωθεί φέτος κατά 2,8%. Η ανεργία σημειώνει διπλάσιους ρυθμούς αύξησης από εκείνους των άλλων κρατών μελών της ΕΕ και ότι απέμεινε από την κάποτε κραταιά αυτοκινητοβιομηχανία της (Aston Martin, Jaguar, Land Rover) είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Τώρα ρίχνει όλο το βάρος στην πολεμική βιομηχανία της, πιστεύοντας (ελπίζω να κάνει πάλι λάθος εκτίμηση) ότι εκεί είναι το μέλλον. Προχθές, στο νέο “Defence Technology Plan”, παρουσίασε τα νέα όπλα «του στρατού του μέλλοντος». Ένα project, που θα στοιχίσει μερικά δισεκατομμύρια.
Η αγαπημένη παραβολή της Μ. Θάτσερ, που δικαιολογούσε αυτήν την καθαρά ταξική αναπτυξιακή πολιτική δημιουργίας λίγων υπερπλούσιων και πολλών φτωχών ήταν: «πως θα βοηθήσουμε τους φτωχούς αν δεν βοηθήσουμε να δημιουργηθούν πλούσιοι-Καλοί Σαμαρείτες; Αν ο καλός Σαμαρείτης δεν είχε λεφτά δεν θα βοηθούσε». (ένα επιχείρημα που το χρησιμοποιεί πολύ συχνά ο έλλην οπαδός της, ο κος Α. Ανδριανόπουλος). Αυτή η νεοφιλελεύθερη Οικονομία της Ελεημοσύνης, του αντί δηλαδή να διεκδικεί ο εργαζόμενος τα δικαιώματά του να ικετεύει για ελεημοσύνη και να αισθάνεσαι και ευγνώμων, έχει περάσει δυστυχώς ακόμη και σε πολλούς εργαζόμενους. Tι σχέση έχει αυτό με τον λεγόμενο φιλελευθερισμό; Που είναι η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του επαίτη; Οταν κάποιοι μιλούν για φιλελευθερισμό εννοούν φυσικά την ελευθερία του 5% των ελεύθερων πολιτών, όπως στην Αθήνα του 5ου π.Χ αιώνα.
Ακόμη και ο Γκουρού του νεοφιλελευθερισμού, ο Alain Greenspan, σε συνέντευξή του στους «Financial Times» αναγνώρισε δημοσίως τα λάθη του μονεταρισμού, όχι όμως και οι δικοί μας Ανδριανόπουλος και Μάνος.
Μετά την κρίση του 1929, η «Manchester Guardian» έγραφε: «ενώ είμαστε σήμερα σε θέση να προβλέψουμε επακριβώς την τροχιά αόρατων με το μάτι αστεροειδών, δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε τις ακριβείς αιτίες και το τέλος της κρίσης».
Αυτό, μπορούν μάλλον να το προβλέψουν μόνο ο Ανδριανόπουλος και η παρέα του. Είναι οι μοναδικοί που έχουν ένα μαγικό μάτι να βλέπουν την μια και μοναδική αλήθεια, τη δική τους.