Η Χαμένη Γενιά Χ

Η άλλη πλευρά της Κρίσης

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από διαψευσμένες προσδοκίες. Οταν οι προσδοκίες αυτές περιορίζονται μόνο στην εξέλιξη των τιμών του χρηματιστηρίου, στην χειρότερη περίπτωση μπορείς να χάσεις τα λεφτά σου. Οταν όμως αυτές σχετίζονται με το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς τα πράγματα σοβαρεύουν. .

Ζούμε σε μια εποχή, όπου γκρεμίζεται ο κόσμος που ξέραμε, δίχως όμως να χτίζεται ένας νέος κόσμος, αφού κανείς στη χώρα μας και στον υπόλοιπο κόσμο δεν είναι σε θέση να μας πει, πότε θα παρέλθει η κρίση. Αλλά ακόμη και τότε, κανείς δεν μπορεί να μας πει με σιγουριά πως θα είναι ο νέος κόσμος, όταν βγούμε από την κρίση, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική.

Εδώ και καιρό, ζούμε μια κατάσταση, όπου δεν είναι ορατό τίποτα το ελπιδοφόρο. Οι θέσεις εργασίας, που κάποτε οι άνθρωποι κατείχαν με μια σχετική βεβαιότητα, τώρα είναι προσωρινές και μπορεί να εξαφανιστούν απροειδοποίητα μαζί με τα εργοστάσια, τις επιχειρήσεις, ή τις τράπεζες που τις προσφέρουν.

Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να είναι κανείς συνετός, προνοητικός και να σκέφτεται το μέλλον, αφού κανείς δεν μπορεί να πει ποιοι θα είναι οι κανόνες του παιχνιδιού, τη χρονική στιγμή που οι νέοι και οι νέες θα μπουν στο παιχνίδι της ζωής. Η μόνη βεβαιότητα είναι ότι οι κανόνες θα αλλάξουν πολλές φορές, προτού το παιχνίδι τελειώσει.

Μπήκαμε σε μια εποχή, όπου όλα έχουν γίνει εμπόρευμα. Οι άνθρωποι κρίνονται πρωτίστως από το τι και το πόσο καταναλώνουν. Ετσι οι άνεργοι και γενικώς εκείνοι που ζουν στα όρια της ανέχειας, που δεν καταναλώνουν όσο θα έπρεπε, εμφανίζονται σαν «ελαττωματικοί άνθρωποι». Απομονώνονται, χάνουν την αυτοεκτίμησή τους και πέφτουν συνήθως στον λήθαργο της κοινωνικής αδράνειας

Οπως μας λέει ο Αμερικανός κοινωνιολόγος R. Sennett, στο βιβλίο του «η διάβρωση του χαρακτήρα»: «όταν εργασία, μόνιμος τόπος κατοικίας, κοινωνική θέση, οικογένεια κ.λ.π. εξαρτώνται πλέον από απρόβλεπτους παράγοντες, τότε η ανασφάλεια, η απόγνωση, ο ατομικισμός και η κοινωνική απομόνωση είναι η μόνη σίγουρη και φυσιολογική κατάληξη». Σε όλα αυτά τα αρνητικά, που διαβρώνουν τον χαρακτήρα μας, θα πρέπει να προσθέσουμε και την εφιαλτική εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν δραματικά η κατάθλιψη και άλλες μορφές ψυχασθενειών.

Ενώ λοιπόν θα περίμενε κανείς, οι κυβερνώντες, στην ΕΕ και στην Ελλάδα θα ρίξουν όλο το βάρος στην καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας, με τις ενέργειές τους, δείχνουν ότι είναι το τελευταίο που τους ενδιαφέρει. Ακόμη και όταν καμώνονται πως τους ενδιαφέρει, το κάνουν γιατί φοβούνται ανεξέλεγκτες κοινωνικές εκρήξεις. Δείχνουν ότι δεν αισθάνονται καμία ευθύνη, καμία δέσμευση και καμία υποχρέωση απέναντι στις εκατοντάδες χιλιάδες ανέργων(νέων, γυναικών και μακροχρόνια ανέργων), που βλέπουν τον κόσμο να φεύγει κάτω από τα πόδια τους.

Η απουσία του πρωθυπουργού από τη συζήτηση του προβλήματος της ανεργίας στη Βουλή, είναι ενδεικτική αυτού του κλίματος αδιαφορίας. Οι θεωρίες μάθησης ενηλίκων μας λένε πως οι ενήλικες μαθαίνουν, δηλαδή αλλάζουν, μόνο μετά από ένα σοκ και οι πολιτικοί μας δεν έχουν κανένα λόγο να αλλάξουν. Οι περισσότεροι νέοι μας, αντί να οργιστούν, να διαμαρτυρηθούν και να απαιτήσουν συγκεκριμένα μέτρα(όχι να σπάσουν βιτρίνες και αυτοκίνητα), δίνουν την εντύπωση ότι δέχονται ασυζητητί ότι συμβαίνει γύρω τους. Δέχονται ασυζητητί και δουλικά τις απολογητικές οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις της πλάκας, που παρακάμπτουν τα προβλήματά τους και τα αναφέρουν μόνο σαν απειλές.

Οσο οι χιλιάδες άνεργοι και όσοι εργαζόμενοι έχουν οδηγηθεί στα όρια της φτώχειας, κάθονται με σταυρωμένα χέρια και αυτοοικτίρονται, δικαιώνουν τους πολιτικούς και επιβεβαιώνουν τη ρήση του φιλοσόφου Μ. Χάιντεγγερ, πως: «Κάθε άτομο κάνει εκείνο το οποίο του επιτρέπουν οι ικανότητές του». Με άλλα λόγια «ο καθένας εισπράττει αυτό που του αξίζει».

Βλέπεις ολοένα και περισσότερους νέους ανθρώπους στα λεωφορεία, στους δρόμους και στις καφετέριες, που σου δίνουν την εντύπωση ότι είναι αποδεσμευμένοι από τους συνανθρώπους τους, αποξενωμένοι από τα συναισθήματά τους και δεσμευμένοι περισσότερο με το Θεό. Είναι κι αυτό μια κάποια λύση, όπως θα έλεγε και ο Καβάφης, αλλά μόνο για τον άλλο κόσμο. Αυτόν εδώ, δείχνουν σαν να τον έχουν διαγράψει και αυτό είναι το πιο τραγικότερο απ όλα.