.png)
Σαρώνει το φαινόμενο των πιο ακριβών αλλά και πιο μικρών -σε ποσότητα- προϊόντων στη αγορά, κάτι το οποίο προκαλεί εκνευρισμό... στους πληγέντες καταναλωτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, βάσει στοιχείων της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, το περιεχόμενο έχει μειωθεί σε 238 προϊόντα, ενώ την ίδια στιγμή έχουν σημειωθεί ανατιμήσεις έως 60% από την περσινή χρονιά.
Οι αυξήσεις που πλέον τρέχουν στα τρόφιμα φτάνουν μέχρι και 70%. Έρχονται δε να ακυρώσουν επί της ουσίας το μέτρο του market pass της κυβέρνησης, το οποίο τίθεται σε ισχύ από τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΑΥΓΗ είχε επισημάνει σε συνεχόμενα δημοσιεύματά της τον κίνδυνο να αυξηθούν οι τιμές λίγο πριν από την εφαρμογή αυτού του ακατάλληλου μέτρου.
Αποκαλυπτικά στοιχεία για την πορεία των τιμών των προϊόντων στα ράφια έρχονται από τις καταγραφές της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ). Το «καλάθι του νοικοκυριού» όχι μόνο δεν έχει φρενάρει τις ανατιμήσεις, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις οι αυξήσεις σε προϊόντα ξεπερνούν ακόμα και το 70% μέσα σε μόλις μία εβδομάδα.
Το φαινόμενο που παρατηρείται και κατά τις πρώτες ημέρες του 2023 έχει προκαλέσει σύγχυση στους πολίτες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα συσκευασίας κατεψυγμένων λαχανικών, που την τελευταία εβδομάδα του 2022 πωλούνταν έναντι 2,12 ευρώ και την πρώτη εβδομάδα του 2023 έναντι 3,33 ευρώ (αύξηση 57%).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα εκρηκτικής αύξησης στην τιμή προϊόντος στο «καλάθι του νοικοκυριού» αποτελούν οι κρέμες για βρέφη. Συγκεκριμένα, την εβδομάδα 16-22.11.2022 η τιμή κρέμας για βρέφη (Γιώτης Μπισκοτόκρεμα 300 γρ.) ήταν 2,73 ευρώ. Την αμέσως επόμενη εβδομάδα, η τιμή του ίδιου προϊόντος εκτοξεύθηκε στα 4,66 ευρώ. Με λίγα λόγια, η τιμή της κρέμας αυξήθηκε κατά 1,93 ευρώ, δηλαδή 70,69% σε μόλις μία εβδομάδα.
Πώς γίνεται το «κόλπο»
Όπως προκύπτει, από τη θέσπιση του «καλαθιού του νοικοκυριού» και μετά οι τιμές σε βασικά προϊόντα, όπως ζυμαρικά, απορρυπαντικά, γλυκά και βρεφικά προϊόντα, έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Απόστολο Ραυτόπουλο, το παραπάνω δεν αφορά μόνο επώνυμα προϊόντα αλλά και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, «γεγονός που δημιουργεί την εικόνα μιας ανεξέλεγκτης αγοράς όπου ο καθένας κάνει ό,τι θέλει».
Παραδείγματα μειωμένης συσκευασίας με υψηλότερη τιμή
Σε αρκετά προϊόντα μειώθηκε η ποσότητα στη συσκευασία του προϊόντος, αλλά ταυτόχρονα αυξήθηκε η τιμή. Σε μερικά προϊόντα φαίνεται να είναι σχεδόν ίδιες οι τιμές, ωστόσο, αν προσέξει ο καταναλωτής πόσο μειώθηκε η ποσότητα, θα καταλάβει πόσο μεγάλη είναι η αύξηση. Ενδεικτικά παραδείγματα:
Ψωμί τοστ
350 γρ., 1,16 ευρώ
325 γρ., 1,20 ευρώ
Κατεψυγμένα λαχανικά
1.000 γρ., 2,99 ευρώ
900 γρ., 3,33 ευρώ
Επιδόρπιο γιαουρτιού
2x150 γρ., 2,10 ευρώ
2x145 γρ., 2,30 ευρώ
Πατατάκια
140 γρ., 1 ευρώ
120 γρ., 1,50 ευρώ
Παξιμάδια
1.000 γρ., 3,50 ευρώ
800 γρ., 4,50 ευρώ
Μαργαρίνη
250 γρ., 1,07 ευρώ
200 γρ., 1,43 ευρώ
Κρουασάν
90 γρ., 1,20 ευρώ
70 γρ., 1,30 ευρώ
Πάνω ο τζίρος των σούπερ μάρκετ, κάτω η κατανάλωση
Την ίδια στιγμή, καθοριστικά επέδρασαν οι ανατιμήσεις στα είδη ευρείας κατανάλωσης για τον τζίρο των σούπερ μάρκετ το 2022, παρά το αρνητικό πρόσημο στις ποσότητες που πωλήθηκαν, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της NielsenIQ.
Συγκεκριμένα, στο σύνολό του ο τζίρος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων για όλο το 2022 κατέγραψε αύξηση της τάξης του 6,3%, ενώ παρόμοια αύξηση πωλήσεων παρουσίασαν και τα προϊόντα ταχείας κατανάλωσης (FMCGs) στο σύνολό τους, στο +6,1%, η οποία οφείλεται ωστόσο αποκλειστικά στις έντονες πληθωριστικές πιέσεις που επικράτησαν στην αγορά, καθώς οι τεμαχιακές πωλήσεις παρουσίασαν αρνητικό πρόσημο, έστω και μικρό, στο -0,6%.
Οσον αφορά τώρα τις επιμέρους κατηγορίες των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, τα Τρόφιμα και Ποτά παρουσίασαν την πιο θετική τάση, της τάξης του +7,1%, με τη ζήτηση να παραμένει σχεδόν σταθερή (+0,5%). Την ίδια στιγμή, οι κατηγορίες που αφορούν τα Προϊόντα Προσωπικής Περιποίησης καθώς και τα Προϊόντα Οικιακής Χρήσης σημείωσαν επίσης αύξηση στις πωλήσεις τους σε αξία, κατά +2,3% και +3,4% αντίστοιχα, με τις τεμαχιακές πωλήσεις ωστόσο να υποχωρούν σημαντικά (-5,4% και -6% κατ’ αντιστοιχία).
Στα Τρόφιμα και Ποτά ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, καθαρά λόγω ανατιμήσεων, παρουσίασαν μεταξύ άλλων τα σπορέλαια (+30,6%) και τα ελαιόλαδα (+16,4%), ενώ μείωση στον τζίρο τους είχαν ορισμένες από τις κατηγορίες αλκοολούχων ποτών, όπως το κρασί (-6%) και το ουίσκι (-3,2%), πιθανότατα και λόγω της στροφής στην κατανάλωση εκτός σπιτιού...
Γιάννης Αγουρίδης
Η ΑΥΓΗ