Tο Twitter σε ρόλο πέμπτης εξουσίας...


 Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου που έβγαλε η δημοσιογράφος Ζηνοβία Σαπουνά και αναφέρεται στη μάχη μεταξύ social media και παραδοσιακών media (εκδόσεις Νησίδες). «Σε μία περίοδο που η τηλεοπτική δημοσιογραφία στην Ελλάδα και, εν γένει, η παραδοσιακή δημοσιογραφία βάλλεται ποικιλοτρόπως και... αμφισβητείται για το ρόλο που επιτελεί, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης συνολικά, όπως καταδεικνύεται από πρόσφατες έρευνες, αναδύονται ως ειδησεογραφικές διαδικτυακές κοινότητες τις οποίες οι χρήστες παρακολουθούν για να ενημερωθούν» γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου στην παρουσίασή του....

«Αλήθεια, πώς διαμορφώνεται η ατζέντα της επικαιρότητας; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο που θα παρουσιαστεί μια είδηση; Το Twitter μπορεί να πάρει τον ρόλο της πέμπτης εξουσίας στην υπερεξουσία των ΜΜΕ; Μπορεί να ασκήσει επιρροή στη θεματολογία των κεντρικών δελτίων ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών; Πώς οι δημοσιογράφοι αντιλαμβάνονται το Twitter και τι σημασία του αποδίδουν αναφορικά με τη συμβολή του στη δημόσια συζήτηση;»

Για το βιβλίο μελετήθηκαν τρεις συγκεκριμένες πολιτικές ειδήσεις και πώς αυτές παρουσιάστηκαν στο Twitter και πώς στα κεντρικά δελτία ειδήσεων:

1) η υπόθεση της ανυπαρξίας μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών του υφυπουργού Διαματάρη,

2) η υπόθεση του προγράμματος Voucher για επιστήμονες, γνωστή ως «Σκόιλ Ελικίκου» και

3) η αποκάλυψη της αίτησης αναίρεσης που κατέθεσε το Ελληνικό Δημόσιο στο ΣτΕ κατά των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων για αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων της Μαρφίν.

Η Ζηνοβία επέλεξε τις τρεις αυτές υποθέσεις επειδή προκάλεσαν εντυπωσιακό αριθμό σχολίων και αλληλεπιδράσεων μεταξύ των χρηστών στο Twitter στην Ελλάδα. Απασχόλησαν όμως, και πώς, την τηλεόραση, τις ειδήσεις της και τις εκπομπές της;

▶ Η καθυστερημένη εισαγωγή των τριών ειδήσεων στην ατζέντα των κεντρικών δελτίων

Η Ζηνοβία μίλησε με υπεύθυνους των δελτίων. Ιδού. Για τον Π. όντως ισχύει αυτό: «Καθυστέρηση, ναι. Αυτό μπορεί να έχει συμβεί για πολλούς λόγους. Μπορεί να έχει συμβεί, πρώτον για πολιτικούς λόγους. Επίσης, για το πώς αντιλαμβάνεται το κανάλι το γεγονός ή εξαιτίας του χρόνου που χρειάζεται για να αξιολογήσεις την είδηση μέχρι να τη φιλτράρουμε, να δούμε τι είναι. Μπορεί όντως να υπήρξε μια καθυστέρηση. Ηταν σίγουρα πιο μεγάλο γεγονός δημοσιογραφικά το Σκόιλ Ελικίκου από το γεγονός του Διαματάρη. Στο Σκόιλ Ελικίκου φάνηκε ότι έγινε κάτι γρήγορα, κάτι που δεν ήταν τίμιο, γι’ αυτό ασχολήθηκαν όλα τα μέσα ενημέρωσης και έγινε θέμα, το οποίο ανέδειξε και η αξιωματική αντιπολίτευση».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Α., ο οποίος συμφωνεί ότι όντως οι τρεις ειδήσεις μπήκαν με καθυστέρηση στην ημερήσια θεματολογία του κεντρικού δελτίου ειδήσεων του σταθμού στον οποίο εργάζεται και εξηγεί: «Σε ένα δελτίο ειδήσεων 45 λεπτών, το οποίο έρχεται για να δώσει στον τηλεθεατή το ενημερωτικό πιάτο της ημέρας για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, θεωρώ ότι το πολιτικό κουτσομπολιό έχει έναν πολύ μικρό χώρο.

Και για να το πάω λίγο παρακάτω, το γεγονός ότι ένα κομμάτι του Twitter θέλει πάρα πολύ να χτυπήσει αυτήν την κυβέρνηση, και ένα άλλο κομμάτι θέλει πάρα πολύ να χτυπήσει την αντιπολίτευση, και ένα τρίτο κομμάτι θέλει να χτυπήσει όλους τους υπόλοιπους μαζί, και ένα τέταρτο κομμάτι του Twitter δεν θέλει καμία κυβέρνηση σε αυτήν τη χώρα και θέλει κάτι άλλο, το ακούω με ενδιαφέρον και συμπάθεια, αλλά δεν παρασύρει εμένα στο να μετατρέψω ένα δελτίο ειδήσεων σε αγαπημένο κομμάτι κάποιου».

Η καθυστέρηση μπορεί να ισχύει για όλα τα θέματα, τονίζει η Ν., επισημαίνοντας και εκείνη ως σοβαρή παράμετρο τη χρονική διάρκεια του δελτίου, όπως έκανε και ο Α.: «Εχεις 40 λεπτά χρόνο για να καλύψεις όλη την επικαιρότητα, σε μια εποχή που γίνεται χαμός από όλες τις μπάντες, έχεις πανδημία, έχεις ελληνοτουρκικά, έχεις οικονομικά, δηλαδή τι να πρωτοπρολάβεις.

Εάν διαπιστώνεται καθυστέρηση σε αυτές τις περιπτώσεις, εγώ θα έλεγα είναι -με εξαίρεση το θέμα της Μαρφίν που δεν νομίζω ότι υπήρξε εκεί καθυστέρηση- στα δύο άλλα… Μέχρι να φτάσεις στην παραίτηση του Διαματάρη, μέχρι να φτάσεις στην απολογία για τα vouchers, δεν είναι ακόμα μια ιστορία ώριμη, έτοιμη για να παίξει, δηλαδή δεν έχει φτάσει να γραφτεί στα χαρτιά των ανθρώπων πριν μπουν στη σύσκεψη, όμως εκεί κάνοντας αυτοκριτική θα πω ότι είναι δουλειά των Μέσων να την ψάξουν την ιστορία για να φτάσει στον αέρα… Εν προκειμένω και ελλείψει πόρων και λόγω της κατάστασης που περιέγραψα πριν, ήταν σαν να περιμέναμε να κάνει το Twitter τη δουλειά μας».

Για τον Χ. η καθυστέρηση έχει να κάνει και με τα αντανακλαστικά των μέσων: «Ξέρεις, καμιά φορά έχουν να χειριστούν ένα θέμα που πρέπει να δεις εάν ισχύει η διάστασή του, να καθίσει λίγο η σκόνη. Σε ό,τι αφορά την υπόθεση Διαματάρη, δεν ξέρω εάν είχε εκλεκτικές σχέσεις με κάποιον που να μπορούσε να τον καλύψει εξαφανίζοντας το θέμα ή οτιδήποτε άλλο. Αλλά στο θέμα του Διαματάρη όφειλε κανείς να είναι προσεκτικός. Κατ’ αρχήν είναι ένα θέμα που ο ΣΥΡΙΖΑ τζόγαρε πάρα πάρα πολύ, αν δεν το προκάλεσε νομίζω, έτσι;

Αρα όταν αναφέρεσαι σε έναν υπουργό ο οποίος έχει-δεν έχει τους τίτλους, πρέπει να είσαι λίγο προσεκτικός, γιατί μπορεί να είναι μια ιστορία που φουσκώνει κάποιος και μπορεί να μην είναι ακριβώς έτσι, να σου κάνει αγωγή, μπορεί να μην είσαι δίκαιος, άρα η καθυστέρηση για μένα είναι αναμενόμενη, την βρίσκω λογική».

Δημήτρης Κανελλόπουλος

efsyn.gr