Η Γεωμετρία θεωρείται ο συντομότερος δρόμος για να αποδείξει κανείς πόσο ευφυείς ήταν οι Ελληνες. Οχι οι νεότεροι. Αυτοί, εμείς δηλαδή (πήγα να βγάλω την ουρά μου απ’ έξω η σουσουράδα, με είδες;)... εμείς το λοιπόν, όχι Γεωμετρία, ούτε μια παράλληλη από σημείο εκτός ευθείας να χαράξουμε δεν ξέρουμε. Ολα τεθλασμένα τα βλέπουμε, στάχτη τα κάνουμε και... ό,τι χτίζουμε, πάνω σ’ αυτά τ’ αποκαΐδια το χτίζουμε. Ούτε καν στην άμμο! Αυτή την έχουμε για να πετάμε τις πλαστικούρες του καφέ μας.
Οι αρχαίοι Ελληνες, το λοιπόν, εφηύραν μεταξύ άλλων και τη Γεωμετρία. Διόλου ευκαταφρόνητα δεν είναι, βέβαια, αυτά τα «μεταξύ άλλων»: θέατρο, επιστήμες, δημοκρατία, φιλοσοφία, Γράμματα, Τέχνες, Ιστορία, ιατρική... Ελα όμως που η Γεωμετρία θεωρείται ίσως όχι το μεγαλύτερο επίτευγμα, μα αυτό που πιο άμεσα φανερώνει πως η κούτρα τους ήξερε να κατεβάζει τα ακατέβατα. Γιατί; Καταρχάς διότι τα προχριστιανικά αυτά τυπάκια δεν κατασκεύασαν το απλό και κομψό αυτό σύστημα σημείων, γραμμών, γωνιών και σχημάτων μόνο ως άσκηση. Ούτε μονάχα για τις εφαρμογές του σε αστρονομία, ναυσιπλοΐα, τοπογραφία, αρχιτεκτονική κ.α. Αλλά για να ικανοποιήσουν μια βαθύτερη ανάγκη τους: αυτή της εξήγησης του Κόσμου. Για δαύτους η Γεωμετρία ήταν ο θεμελιώδης μπούσουλας προς την ίδια τη φύση του Σύμπαντος.
Πίνω μια γουλιά καφέ από την πλαστικούρα και εξηγούμαι: ό,τι βλέπουμε γύρω μας (σχήματα, χρώματα, κινήσεις, μεταλλάξεις, ακινησίες, συμβάντα), όλα μοιάζουν χαοτικά και τυχαία. Αδύνατον να το δεχτούν αυτό οι αρχαίοι Ελληνες. Τουναντίον, πίστευαν πως για όλο τούτο το χαώδες οικο-νευρο-σύστημα υπήρχε μία απλή και όμορφη εξήγηση. Κάτι λογικό, σαφές στην απλότητά του, κανονικό και αισθητικά ακέραιο. Κάτι σαν τη Γεωμετρία.
Το δεύτερο που πίστευαν (μα τι παιδιά είν’ αυτά τέλος πάντων!) ήταν πως επιστήμη και ορθός λόγος δεν υπάρχουν με υποθέσεις και πειράματα, όπως θεωρούμε εμείς σήμερα. Μα πως αν βάλεις κάτω τον απαυτό σου και λειτουργήσεις το μυαλό σου, θα βρεις την άκρη στα σίγουρα. For sure. Γκαραντί, πώς το λένε; Και το πήγαν ακόμη παρακάτω: είπαν πως φτάνεις στη σωστή απάντηση, μόνο σαν η απάντηση αυτή είναι απλή!
Τα συμμαζεύω: Πότε είναι μία απάντηση στα φαινόμενα του Σύμπαντος σωστή; Οταν είναι απλή, όμορφη, βασισμένη στη λογική και τα μαθηματικά. Δηλαδή τη Γεωμετρία. Αλγεβρα σαν τα τώρα δεν είχαν (αν και εξισώσεις είχαν τα καμάρια μου!).
Πάμε τώρα στα τώρα. Που να με πάρει και να με σηκώσει δηλαδή. Που κάθε που λέω «άντε να γράψω ένα καλοκαιρινό, ανάλαφρο κείμενο» γίνεται το έλα να δεις. Ή μάλλον, το βγες και φεύγα. Ή, καλύτερα, το δες και σκέψου.
Δύσκολο, διάολε. Να βρεθούν λέξεις, δύσκολο πολύ. Λέξεις καλές, κατάλληλες. Γεωμετρικά συμμετρικές. Γεμάτες ακεραιότητα και αλήθεια.
Πώς δηλαδή να γράψω που ο κάθε ένας πάσα εις σηκώνει ένα χέρι/μαξιλάρι/μαχαίρι/πιστόλι και σκοτώνει τη σύντροφό του; Πώς να γράψω δηλαδή γι’ αυτόν που βάζει το χεράκι του ή πληρώνει άλλα χεράκια για να καταστρέψουν δέντρα και ζώα και φύση και καλοκαίρια και μέλλοντα, ώστε ν’ αποκτήσει αυτός ή αυτοί κομμάτι απ’ τη μοιρασιά στ’ αποκαΐδια; Και ανθρώπους καταστρέφουν, ναι. Επειδή η κυβέρνηση μας κλείνει «το μάτι» πως δεν έχουμε νεκρούς; Για ρώτα και τους ζωντανούς πώς νιώθουμε; Κύκλος είναι όλα. Και απ’ το κέντρο όλοι ίσα απέχουμε.
Αντε να γράψω γι’ αυτά (μια λέξη ίσως αρκεί: έγκλημα). Για τις δηλώσεις της υφυπουργού Εργασίας να πω τι; Να σκεφτώ τι; Πες μου! Είναι εγκληματικές αυτές οι δηλώσεις ή είναι απλά λέξεις; Για τα όσα είπαν Μητσοτάρχας, Χρυσοχοΐδης και λοιποί μαγαζάτορες του τόπου τούτου για τις φωτιές και την αδιανόητη καταστροφή, για τα απανθρακωμένα ζώα, για όλα αυτά να πω τι; Τι; Που βρόμισα από δηλώσεις και κάπνα. Από κάπνα κι εμετίλα. Που έχουμε για πρωθυπουργό έναν που νομίζει πως θα φτύσει κι η φωτιά θα σβήσει.
Οι εντός κι εναλλάξ γωνίες είναι ίσες. Τέτοια θα γίνω κι εγώ με δαύτον και θα πω τούτο: Ναι. Θα φτύσουμε και θα σβήσεις. Μια και καλή.
Νόρα Ράλλη
efsyn.gr