.png)
Να ενισχύσει, λέει, η Ευρώπη τις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν. Για να μην έλθει αντιμέτωπη η Ευρώπη, λέει, με τις προσφυγικές ορδές από την πολύπαθη χώρα. Τι πιο λογικό; Από τη... στιγμή, μάλιστα, που οι κυριότερες εθνότητες που ζουν στο Αφγανιστάν έχουν δεσμούς αίματος με τους γείτονές τους; Για να δούμε, λοιπόν, πώς έχουν αντιδράσει οι γειτονικές χώρες ως τώρα για τα αδέλφια/ξαδέλφια τους, τους ομογενείς/ομόδοξους γείτονές τους.
Οι Παστούν, η κυριότερη εθνότητα του Αφγανιστάν (42%), έχουν «αδέλφια» στη δυτικότερη επαρχία του Πακιστάν, η οποία ονομάζεται επισήμως και Χάιμπερ Παχτούκνκβα, δηλαδή «η χώρα των Παστούν από τη μεριά του Χάιμπερ». Χάιμπερ είναι ένα ορεινό πέρασμα, ακριβώς πάνω στα σημερινά σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν.
Ο διαχωρισμός των Παστούν σε δύο μέρη ήταν βίαιος και ουσιαστικά προήλθε ερήμην τους. Το σύνορο Αγφανιστάν-Πακιστάν που τους χωρίζει χρονολογείται από το 1893, όταν το Πακιστάν δεν υπήρχε ακόμα, ήταν τμήμα των Βρετανικών Ινδιών. Η γραμμή των συνόρων ονομάστηκε «γραμμή Ντούραντ», από το όνομα του τότε αντιβασιλέα των Ινδιών Μόρτιμερ Ντούραντ. Αυτός καθόρισε τα σύνορα και υπέγραψε τη συμφωνία από την πλευρά των Βρετανών.
Η προέλευση των Ταλιμπάν
Από τότε, βέβαια, μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολλοί που ονειρεύονται ένα «ενιαίο Παστουνιστάν», δηλαδή να ενώσουν τα κομμάτια που έχουν πλειοψηφία Παστούν και στις δύο χώρες σ’ ένα κράτος. Άλλους, βεβαίως, τους βολεύει περισσότερο το ισχύον καθεστώς, δεδομένου ότι ελέγχουν πολύ μεγαλύτερα κομμάτια απ’ αυτά που έχουν εθνοτική πλειοψηφία. Από τους Παστούν προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά οι Ταλιμπάν. Επίσης ο νυν πρωθυπουργός του Πακιστάν, ο πρώην πασίγνωστος παίκτης του κρίκετ Ιμράν Χαν, είναι από την εθνότητα των Παστούν.
Αυτή τη στιγμή στο Πακιστάν ζουν πάνω από 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες από το Αφγανιστάν. Πολλές χιλιάδες άλλοι έσπευσαν να περάσουν τα σύνορα από τον Ιούνιο, όταν άκουσαν τον ίδιο τον Ιμράν Χαν να λέει «θα σφραγίσουμε τα σύνορα με το Αφγανιστάν αν επικρατήσουν οι Ταλιμπάν»!
«Δεν αντέχουν άλλο...»
Υπό το φόβο να ξεπεράσουν οι πρόσφυγες τα 3 εκ. ο Χαν με νέα δήλωσή του στις 19 Αυγούστου ξεκαθάρισε ότι «το Πακιστάν έχει φτάσει στα όριά του με τους πρόσφυγες». Ρεπορτάζ του BBC από το δυτικό Πακιστάν δείχνουν τους Παστούν κατοίκους της περιοχής να δηλώνουν ότι «δεν αντέχουν άλλο»! Δεν αντέχουν άλλο, λένε, για ανθρώπους, θυμίζουμε, που ανήκουν στην ίδια εθνότητα, μιλούν την ίδια γλώσσα, έχουν την ίδια θρησκεία.
Οι Τατζίκοι (25%) στο Αφγανιστάν είναι κάπου 9-9,5 εκατομμύρια. Στο Τατζικιστάν, όπου αποτελούν και την πλειοψηφία του πληθυσμού, οι Τατζίκοι είναι 6,7 εκατομμύρια! Αν κοιτάξετε στο χάρτη, τα σύνορα Ταζικιστάν-Αφγανιστάν εκτείνονται πολύ περισσότερο από τις άλλες πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας.
Μπορεί τα σύνορα να είναι ποτάμια στο μεγαλύτερο διάστημα, αλλά αμέσως μετά από την μεριά τού Τατζικιστάν βρίσκεται η πανύψηλη οροσειρά του Παμίρ, που είναι απροσπέλαστη. Τόπος άγριος και μη αξιοποιήσιμος οικονομικά, αν και με εξαιρετική γεωστρατηγική σημασία.
Οι Ουζμπέκοι (περίπου 9%) και οι Τουρκμένοι (5%) του Αφγανιστάν έχουν επίσης συνοριακές "συγγένειες", αντίστοιχα με το Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν. Διαμένουν, άλλωστε, κοντά στα σύνορα αυτά.
Με νόμο εκτός πρωτεύουσας
Στο Τατζικιστάν σήμερα υπάρχουν ΜΟΝΟ 6.500 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν. Με νόμο που ισχύει από το 2000 κανείς με την ιδιότητα του πρόσφυγα δεν μπορεί να εγκατασταθεί στην πρωτεύουσα Ντουσαμπέ και στις 15 μεγαλύτερες πόλεις, λόγω της αύξησης της διακίνησης ναρκωτικών και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων! Το 2008, μετά από διεθνείς πιέσεις, η κυβέρνηση του Τατζικιστάν έδωσε διαβατήρια σε 1.000 πρόσφυγες. Σταγόνα στον ωκεανό.
Τον Ιούνιο η κυβέρνηση του Τατζικιστάν ξεκαθάρισε ότι μπορεί να δεχτεί «μόνο 100.000 πρόσφυγες» και ότι αυτοί θα εγκατασταθούν πολύ κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν, σε σκηνές. H μεγαλύτερη πόλη της περιοχής είναι το Χορούγκ, όπου η μέση θερμοκρασία από το Νοέμβριο ως τον Μάρτιο πέφτει κάτω από το μηδέν!
Η κυβέρνηση δε, ανακοίνωσε «στρατιωτικές ασκήσεις» στην περιοχή των συνόρων με τη συμμετοχή 130.000 (!) στρατιωτών και τη συνδρομή των Ρώσων στρατιωτικών, που εδρεύουν στην περιοχή.
Μόνο πρόσφυγες τράνζιτ!
Οι Ουζμπέκοι ως τώρα έχουν δηλώσει (μέσω του υπουργείου Εξωτερικών) ότι θα δέχονται πρόσφυγες μόνο για να τους μεταφέρει τράνζιτ στη Γερμανία! Όσοι πρόσφυγες αποπειραθούν να περάσουν παράνομα στη χώρα (όχι μέσω του μοναδικού περάσματος, της Γέφυρας της Φιλίας) ουσιαστικά κολυμπώντας στον ποταμό Αμού Ντάρια, θα τύχουν «σκληρής αντιμετώπισης».
Το Τουρκμενιστάν είχε διαχρονικά τις καλύτερες σχέσεις με τους Ταλιμπάν όταν αυτοί ήταν στην εξουσία την πενταετία 1996-2001. Οι σχέσεις αυτές διαταράχθηκαν τον Ιούλιο, όταν οι Ταλιμπάν άνοιξαν πυρ και σκότωσαν 18 Τουρκμένους στρατιώτες κοντά στην πόλη Σερχεταμπάντ (ανήκει στο Τουρκμενιστάν, αλλά βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα). Το Τουρκμενιστάν έχει σύνορα 800 χιλιομέτρων με το Αφγανιστάν, που εκτείνονται στην έρημο και δεν φυλάσσονται καλά. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση αποφάσισε εκτός από στρατιώτες να στείλει και βαρύ πυροβολικό (!) για να τα προστατέψει.
Γενικά οι Τατζίκοι – Ουζμπέκοι – Τουρκμένοι του Αφγανιστάν δεν ήταν ποτέ καλοδεχούμενοι από το Τατζικιστάν – Ουζμπεκιστάν – Τουρκμενιστάν. Παρ’ ό,τι ανήκουν στις ίδιες εθνότητες, οι διαφορές κουλτούρας που υπάρχουν μεταξύ τους είναι πολύ μεγάλες. Οι «σοβιετικοί» Κεντροασιάτες κουβαλάνε πια δεκαετίες εκπαίδευσης και πιο ελεύθερης ζωής από τους «Αφγανούς» ξαδέλφους τους. Χρησιμοποιούν άλλο αλφάβητο (κυριλλικό αντί αραβικού) για να γράψουν και να διαβάσουν τις κοινές τους γλώσσες.
Και, τέλος πάντων, υπάρχει μια καχυποψία για οποιονδήποτε προέρχεται από το Αφγανιστάν, κι ας είναι «δικός τους». Χαρακτηρίζεται αυτομάτως «ισλαμιστής», «φονταμενταλιστής» και δυνητικός «τρομοκράτης». Τα προσωποπαγή και αυταρχικά καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας έχουν καταφέρει ως τώρα να ελέγξουν το φονταμενταλιστικό ρεύμα. Δεν θέλουν να φορτωθούν κι άλλους μπελάδες.
Οι Χάζαρα (9% επισήμως, οι ίδιοι επιμένουν ότι είναι 6-7 εκατομμύρια στο Αφγανιστάν) είναι στην πλειονότητά τους σιίτες, όπως και στο γειτονικό τους Ιράν. Λόγω αυτού του διαφορετικού δόγματος βιώνουν στο πετσί τους προβλήματα δεκαετίες τώρα απ’ όλες τις άλλες εθνότητες, σουνίτες στην πλειοψηφία τους. Αρκετοί μετακόμισαν στην Κουέτα, στο νοτιοδυτικό Πακιστάν (περιοχή του Μπαλουτσιστάν), αλλά οι περισσότεροι πάνε στο Ιράν. Και η συντριπτική πλειοψηφία απ’ αυτούς γλυκοκοιτάζει προς την Ευρώπη, κυρίως τη Γερμανία.
Είναι αυτές ανοιχτές θύρες;
Τι κάνει το Ιράν για τους Χάζαρα; Το Νοέμβριο του 2020 υπήρχαν καταγεγραμμένοι 780.000 Αφγανοί πρόσφυγες στο Ιράν. Ο συνολικός πληθυσμός μπορεί να ξεπερνάει και τα 3 εκατομμύρια. Απ’ αυτούς, περίπου 600.000 έχουν επίσημα έγγραφα (διαβατήρια, βίζες κτλ). Κι άλλες 185.000 βρίσκονται στις φυλακές για κακουργήματα!
Με νόμο που πέρασε το 2019, οι Αφγανοί πρόσφυγες ΔΕΝ μπορούν να εγκατασταθούν σε 15 επαρχίες, δηλαδή σε όλες όσες έχουν εξωτερικά σύνορα! Διαβατήριο παίρνουν μόνο όσοι μένουν στη χώρα πέντε χρόνια συνεχόμενα και «επενδύσουν» τουλάχιστον 250.000 δολάρια (τι πικρό αστείο)!
Σας φαίνεται εσάς αυτό ως συνολική πολιτική ανοιχτών θυρών για πρόσφυγες; Και ειδικά πρόσφυγες που έχουν τα ίδια εθνοτικά χαρακτηριστικά, την ίδια γλώσσα, την ίδια θρησκεία;
Και μετά, πώς να μην δικαιολογήσεις αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι κοιτάζουν πολύ πιο μακριά, προς την Ευρώπη, και διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να φτάσουν στα μέρη μας; Αφού όχι μόνο στην πατρίδα τους, αλλά ακόμα και οι γείτονες/συγγενείς τους, δεν τους θέλουν;
Άντε τώρα εσύ σαν Ε.Ε. να τους πείσεις να αλλάξουν πολιτική. Μια τρύπα στο νερό θα κάνεις. Το πολύ-πολύ να φτιάξουν κανένα στρατόπεδο προσφύγων παραπάνω, άλλο στην έρημο, άλλο στα βουνά, άλλο στα ξερόχορτα. Και να περιμένεις ότι οι Αφγανοί (εκ των οποίων πια το 70% έχει κινητό τηλέφωνο και ίντερνετ, άρα επικοινωνεί, βλέπει και μαθαίνει) θα μείνουν εκεί και δεν θα την κάνουν όπως μπορούν για την Ευρώπη.
Αργύρης Παγαρτάνης (FB)