αβάσιμους υπολογισμούς Αθήνας και Λευκωσίας.
Εν μέσω πανδημίας και τη στιγμή που η προσοχή διεθνώς επικεντρώνεται στους όρους επαναφοράς των οικονομιών, η Τουρκία έστειλε το «Γιαβούζ» για γεωτρήσεις στα τεμάχια 6 και 7 της ΑΟΖ της Κύπρου νοτίως του νησιού. Η εξέλιξη αυτή την εβδομάδα που πέρασε και η στάση των Βρυξελλών φέρνουν ξανά στο προσκήνιο τα ίδια επίμονα ερωτήματα: υπάρχει σχέδιο στην εξωτερική πολιτική της Λευκωσίας ή βρίσκεται πια αμήχανη στη γωνία με την Τουρκία ανενόχλητη;
Στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών των «27» την Πέμπτη, ο Κύπριος πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης κατήγγειλε την Αγκυρα ότι «συνεχίζει την εχθρική και επικίνδυνη προσέγγισή της στην Ανατολική Μεσόγειο». Ζήτησε «συνεπή, ενιαία στάση αρχών στο πλαίσιο των ειλημμένων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των μηχανισμών που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή». Με δήλωσή του ο Σαρλ Μισέλ επαναβεβαίωσε… «την αμέριστη αλληλεγγύη» προς την Κύπρο και παρέπεμψε στα προηγούμενα συμπεράσματα για το θέμα.
Καμία συζήτηση για κυρώσεις
Ο μονόλογος του Κύπριου προέδρου και η τυπική τοποθέτηση Μισέλ κατέδειξαν πόσο περιθωριοποιείται η Λευκωσία μέσα από επαναλαμβανόμενες, χωρίς διέξοδο, συζητήσεις. Η ατζέντα των Ευρωπαίων από καιρό είχε αλλάξει για την Κύπρο. Πόσο μάλλον τώρα, που τα μυαλά όλων έχουν στραφεί στη διαχείριση της πρωτοφανούς οικονομικής ύφεσης λόγω κορονοϊού. Το διπλωματικό παρασκήνιο που προηγήθηκε αυτές τις ημέρες είναι αποκαλυπτικό. Στην τηλεδιάσκεψη του Συμβουλίου Υπουργών ο ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης απέτυχε να πείσει τους ομολόγους του για μια απλή φράση στα συμπεράσματα: ότι η Ε.Ε. «θα αντιδράσει με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο αποφάσεων».
Το ζήτημα παραπέμφθηκε σε χαμηλότερο επίπεδο (COREPER) και ρητά δύο ισχυρές χώρες, η Γερμανία και η Ιταλία, καθώς και τουλάχιστον άλλες 3 έσπασαν τη διαδικασία σιωπής απορρίπτοντας την κυπριακή θέση. Στην ουσία δεν υπάρχει καμία άλλη συζήτηση για μέτρα ή κυρώσεις. Ο Υπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ δεν περιέλαβε στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θέμα τουρκικών προκλήσεων και δήλωσε ότι η Ε.Ε. θα συνεχίσει την προσπάθεια για να καταστεί η Τουρκία πιο συνεργάσιμη. Ακολούθησε επικοινωνία του με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά την οποία έγινε γνωστό ότι έλαβε απάντηση πως η Αγκυρα «ενεργεί για να υπερασπίσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της».
Η Λευκωσία σε άμεσο χρόνο -όλη την εβδομάδα που πέρασε- έδωσε έντονη προβολή στην «καταγγελτική» διπλωματία της, τροφοδοτώντας τα κυπριακά ΜΜΕ με πρωτοσέλιδα ρεπορτάζ, μια συνηθισμένη καταφυγή για εσωτερική κατανάλωση από την εποχή των… Αδεσμεύτων. Δύσκολα όμως μπορεί να μη ληφθούν υπόψη νέα δεδομένα γύρω από την ΑΟΖ και τις γεωτρήσεις:
■ Η Τουρκία συνεχίζει πρόγραμμα γεωτρήσεων με αυτάρκη στόλο. Θα κάνει όσες περισσότερες ενέργειες μπορεί τώρα που παρέλυσαν οι πάντες για να εδραιώσει -ως τετελεσμένα- τις διεκδικήσεις στην ανατολική Μεσόγειο.
■ Για την επόμενη διετία μπορεί να δρα σε μια εκτενή θαλάσσια ζώνη που περιβάλλει την Κύπρο και επεκτείνεται μέχρι τη Ρόδο και την Κρήτη. Ετσι περιπλέκει και τα ζητήματα θαλάσσιας κυριαρχικής δικαιοδοσίας της Ελλάδας. Αν εντοπίσει αξιόλογα κοιτάσματα -που δεν φαίνεται να είναι το μείζον- θα έχει ακόμα ένα χαρτί στο χέρι.
■ Τα περιθώρια αντίδρασης της Λευκωσίας είναι μηδαμινά. Οι τριμερείς έχουν εκφυλιστεί και η θεωρία αλλαγής των όρων του γεωστρατηγικού παιχνιδιού που διατυμπάνιζε η Λευκωσία μέσω φυσικού αερίου προκαλεί σε διπλωματικούς κύκλους μόνο θυμηδία.
■ Η αναστάτωση των αγορών λόγω κορονοϊού έπληξε καίρια τους ενεργειακούς υπολογισμούς χωρών και εταιρειών- κολοσσών. Αμφιλεγόμενα και μη προσοδοφόρα έργα τίθενται υπό αναστολή, ακόμα και ακύρωση.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο του Κυριάκου Πιερίδη, πατήστε ΕΔΩ...