Εκ πρώτης όψεως, ο κ. Σταϊκούρας είναι...
άτυχος. Προφανώς, η εκπλήρωση της φιλοδοξίας του να γίνει «τσάρος» της οικονομίας στη μεταμνημονιακή εποχή ήταν συνδεδεμένη με ένα «πακέτο» επιτευγμάτων, στα οποία προεκλογικά και μετεκλογικά επένδυσε η Ν.Δ. και η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Από την απογείωση της ανάπτυξης σε επίπεδα κοντά στο 4% μέχρι την εκτόξευση των επενδύσεων. Τίποτα από αυτά δεν θα έχει τη δυνατότητα να πιστωθεί (και) ως προσωπική του επιτυχία Τουλάχιστον όχι στον ορίζοντα αυτής της κυβερνητικής θητείας.
Από μια άλλη πλευρά ο υπουργός Οικονομικών μπορεί να θεωρηθεί και τυχερός. Η πανδημία και οι ασύλληπτες παρενέργειές της δημιουργούν κάποια πλεονεκτήματα: Πρώτον, ο φόβος που επικρατεί στο κοινωνικό σώμα προκαλεί πάγωμα στις προσδοκίες των στρωμάτων που ανέδειξαν τη Ν.Δ. στη διακυβέρνηση. Δεύτερον, η διαχείριση της έκτακτης ανάγκης επιτρέπει να συγκαλυφθεί η ανεπάρκεια της οικονομικής συνταγής της Ν.Δ., που με τίποτα δεν οδηγούσε στο αναπτυξιακό άλμα που υποσχόταν.
Αντίθετα, τα στοιχεία του τελευταίου τριμήνου του 2019 «φλέρταραν» επικίνδυνα με οριακή ύφεση. Τρίτον, ο κ. Σταϊκούρας, ως εθνικός «θησαυροφύλακας», με πρωτοφανείς ελευθερίες από τους «κανόνες» εποπτείας, έχει τον έλεγχο της επιβίωσης του μεγαλύτερου τμήματος της οικονομίας και της κοινωνίας (αλλά και των συναδέλφων του υπουργών, έστω κι αν τον αδικεί ότι τον υπερακοντίζουν στη δημοφιλία οι κύριοι Χαρδαλιάς, Κικίλιας ή ο ακατάπαυστα εξαγγέλλων Βρούτσης που –τρόπον τινά– μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα κάνουν).
Ο κ. Σταϊκούρας διαχειρίζεται την έκτακτη συνθήκη με τρόπο που –υποθέτουμε– του είναι ιδεολογικά απεχθής, ως φιλελεύθερος οικονομολόγος που αναγκάζεται να γίνει «κρατιστής» και «κεϊνσιανός». Φυσικά, τον βαρύ λογαριασμό αυτής της αναγκαστικής μετάλλαξης δεν είναι βέβαιο πότε, ποιος υπουργός Οικονομικών και ποιας κυβέρνησης θα κληθεί να τον πληρώσει.
Ο κ. Σταϊκούρας δεν ξεφεύγει από την «παράδοση» των οικονομικών υπουργών που αντλούνται από την ακαδημαϊκή «επετηρίδα». Οπως οι περισσότεροι προκάτοχοί του, είχε μια σχετικά σύντομη ακαδημαϊκή καριέρα από το 1999 μέχρι το 2007, οπότε πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής, με βασική θητεία στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου έφτασε στον βαθμό του αναπληρωτή καθηγητή στα Χρηματοοικονομικά.
Το ερευνητικό έργο και οι δημοσιεύσεις του εμφανίζονται πληθωρικά, κυρίως τραπεζοκεντρικά. Το τραπεζικό σύστημα, άλλωστε, απασχόλησε το διδακτορικό και το μεταπτυχιακό του, σε λονδρέζικα πανεπιστήμια, όπως και το σύντομο πέρασμά του από τον ιδιωτικό τομέα, κυρίως στον όμιλο Eurobank. Χρηματοικονομικού περιεχομένου ήταν όμως και η διπλωματική του, αλλά σε ποιο πανεπιστήμιο; Στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Γιατί, παρότι κατέληξε οικονομολόγος, ο Χ. Σταϊκούρας σπούδασε μηχανολόγος.
Ο υπουργός, πάντως, υπάγεται σε μια ακόμη «παράδοση» του πολιτικού συστήματος. Αυτή της κομματικής επετηρίδας από την οποία τροφοδοτούνται τα κρισιμότερα κυβερνητικά αξιώματα. Προέρχεται από τα σπλάχνα της συντηρητικής παράταξης, όχι μόνο γιατί στα νιάτα του πέρασε από ΔΑΠ και ΟΝΝΕΔ, αλλά κυρίως γιατί προέρχεται από γνησίως «γαλάζια» οικογένεια. Ο πατέρας του, Κώστας Σταϊκούρας, χρόνια διευθυντής του γραφείου του Κ. Καραμανλή, με βαθιά επιρροή στο κόμμα και ιδιαίτερα στη Φθιώτιδα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρώτη εκλογή του γιου του, το 2007.
Παρά την καραμανλική ταυτότητα του πατρός, ο υπουργός Οικονομικών θεωρείται «αταξινόμητος» ως προς τις «φυλές» της Ν.Δ. Σε αυτό συνέβαλε η πρώτη κυβερνητική θητεία του ως αναπληρωτή υπουργού στη συγκυβέρνηση Σαμαρά, αρχικά υπό τον Γιάννη Στουρνάρα και ακολούθως υπό τον Γκίκα Χαρδούβελη.
Οι συγκυβερνήσεις επέτρεψαν ένα βολικό θόλωμα του ιδεολογικού στίγματος κάθε υπουργού. Ετσι, ενώ οι «κεντρώοι» Στουρνάρας και Χαρδούβελης εκτέθηκαν ως... βασιλικότεροι των δανειστών, ο «δεξιός» Σταϊκούρας διέσωσε ένα προφίλ λιγότερο φλύαρο, περισσότερο τεχνοκρατικό, ακαδημαϊκό και νηφάλιο. Κι αυτό, παρότι οι σκληρότερες αποφάσεις του 2ου Μνημονίου –η πλήρης κατάργηση των δώρων σε Δημόσιο και συνταξιούχους, ή η κατάργηση των συντάξεων αγωνιστών της Αντίστασης που διασύρθηκαν ως «μαϊμούδες»– έχουν και τη δική του σφραγίδα.
Το σχετικά αλώβητο πέρασμά του από το μνημονιακό πυρ, που άλλαξε ριζικά την ανθρωπογεωγραφία του κομματικού συστήματος, δεν άφησε αδιάφορους κρυφούς και φανερούς αντιπάλους του. Στη διάρκεια της πρώτης υπουργικής θητείας του δέχθηκε επιθέσεις από «φίλιες» δυνάμεις (άλλοτε περί διορισμού θείου του και στελέχους της Ν.Δ. σε θέση ευθύνης, άλλοτε για διορισμό της συζύγου του στη Βουλή, κατηγορίες που αποδείχθηκαν ανακριβείς). Το εσωκομματικό κέντρο εκτόξευσης αυτών των πυρών δεν έγινε ποτέ ευκρινές, αλλά το μιντιακό μπλοκ που τα φιλοξένησε, παρά τα εξώδικα και τις απειλές μηνύσεων που ανταλλάχτηκαν με τον υπουργό, αργότερα ανασυντάχθηκε μαζί με όλο το μιντιακο σύμπαν στο πλευρό της Ν.Δ. ως αξιωματικής αντιπολίτευσης και του Χ. Σταϊκούρα ως διακεκριμένου στελέχους της.
Ο κ. Σταϊκούρας βρίσκεται στο ζενίθ της καριέρας του σε μια περίοδο που η οικονομία απειλείται με πτώση στο ναδίρ της μεταπολεμικής ιστορίας της. Το φιλελεύθερο πρόγραμμα της Ν.Δ. έχει μηδενιστεί. Ο Χ. Σταϊκούρας εφαρμόζει πολιτικές που δεν τις πιστεύει. Ηθελε να είναι υπουργός Οικονομικών της «πρώτης φοράς», όπως συνήθως αναφέρει: Πρώτη φορά δανειστήκαμε με χαμηλό επιτόκιο, πρώτη φορά στο QE τα ελληνικά ομόλογα... Προς το παρόν διαχειρίζεται «πρώτη φορά» πανδημία αδιανόητων παρενεργειών. Η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα στο κολαστήριο των Μνημονίων. Και δεν θα είναι η πρώτη φορά...
Γιατί τον επιλέξαμε
Μπορεί οι κύριοι Τσιόδρας, Χαρδαλιάς, Κικίλιας, Βρούτσης να εισβάλλουν καθημερινά στα απομονωτήριά μας, αλλά τίποτα από όσα και αυτοί και όλοι οι άλλοι υπουργοί ανακοινώνουν ως παρηγορία στον εγκλεισμό μας δεν θα είχαν υπόσταση χωρίς τις πλάτες του «θησαυροφύλακα». Αλλά και ο «θησαυροφύλακας» τι θα μπορούσε να κάνει χωρίς τις δικές μας πλάτες;
Γιάννης Κιμπουρόπουλος
efsyn.gr