Την ώρα που...
πάνω από 60 εκατομμύρια Ευρωπαίοι εργαζόμενοι, δηλαδή περισσότεροι από το 1/4 του συνόλου, μπορεί να βρεθούν στην ανεργία (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του γραφείου McKinsey) και οι άνεργοι στις ΗΠΑ ξεπερνούν τα 27 εκατομμύρια, στην Ελλάδα η αναστολή λειτουργίας των επιχειρήσεων και των συμβάσεων εργασίας δεν επιτρέπει ακόμη την έγκυρη αποτύπωση της πραγματικής ανεργίας στη χώρα μας, αν και τα σενάρια του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή αναφέρουν αύξηση της ανεργίας μεταξύ 26,2% και 31,3%, δηλαδή πάνω και από τις χειρότερες στιγμές των μνημονιακών χρόνων.
Η παράταση για ακόμη ένα 45ήμερο της ειδικής αποζημίωσης των 800 ευρώ για μικρότερο μέρος των εργαζομένων και των επιχειρήσεων που δεν θα μπορέσουν να ανοίξουν μέσα στον Μάιο, με τις «εκπτώσεις» που προετοιμάζει και σε αυτό το ισχνό μέτρο η κυβέρνηση, μπορεί να λειτουργεί ως αγορά χρόνου, αλλά δεν μπορεί να αποκρύψει τη διάχυτη ανησυχία που βασανίζει ακόμη και όσους έχουν μια σχετικά ασφαλή θέση εργασίας: Ποιο είναι το εργασιακό μοντέλο της επόμενης ημέρας;
Η κρίση που επέφερε η πανδημία στις ήδη λεηλατημένες από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη και πρακτική εργασιακές σχέσεις αναδεικνύει τη γενίκευση της τηλεργασίας, με διεύρυνση του ωραρίου εργασίας -για όσα επαγγέλματα στον χώρο των υπηρεσιών δοκίμασαν ήδη τις αντοχές τους-, αλλά ταυτοχρόνως προβάλλει και σχήματα μείωσης του χρόνου εργασίας με μείωση αποδοχών.
Αυτός ο φαινομενικά αντιφατικός συνδυασμός προκαλεί μια οριζόντια και γενικευμένη φτωχοποίηση στα μεγαλύτερα τμήματα των Ευρωπαίων πολιτών, εξασφαλίζει οικονομίες κλίμακας για λιγότερα επιδόματα εργασίας και φαίνεται να αποτελεί κοινή πρόταση Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων.
Για την ελληνική αγορά εργασίας, η γενίκευση της τηλεργασίας, που χρησιμοποιήθηκε ως μέσο αποφυγής της διάδοσης του ιού, φέρνει νωρίτερα το μεγάλο κύμα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης σε επιχειρήσεις και δυναμικό που συγκαταλέγονται ως ουραγοί στις τελευταίες θέσεις της ψηφιακής εποχής εντός της Ε.Ε. Ουδείς είναι σε θέση να υπολογίσει επακριβώς την απώλεια των θέσεων εργασίας που θα επιφέρει στο λιανεμπόριο, στον επισιτισμό, στον τουρισμό και στις μεταφορές η υποκατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από ρομποτικές ή άλλες ψηφιακές διαδικασίες.
Αλλωστε, τα ρομπότ είναι τα μόνα που δεν κινδυνεύουν να… νοσήσουν από την πανδημία. To τεχνολογικό περιοδικό Wired χαρακτηρίζει την πανδημία του COVID-19 ως «την κρίση που σχεδίασαν τα ρομπότ». Oσο για τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), που εστιάζει περισσότερο στα προβλήματα που έχουν οι χώρες της Αφρικής και της Ασίας, περιορίστηκε στις 23 Μαρτίου να επαναλάβει ότι πρέπει να τηρηθούν οι διεθνείς συμβάσεις και οι θεμελιώδεις προδιαγραφές για απολύσεις, άδειες, αποζημιώσεις…
Ούτε τα προσχήματα
Αυτή όμως που δεν κρατά ούτε τα προσχήματα είναι η Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Ως η συνεπέστερη εργατική γραφειοκρατία που σιτίζεται χρόνια τώρα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ήλθε στις 31 Μαρτίου να υποβοηθήσει το πρόγραμμα SURE που προωθεί η Ε.Ε., εκδίδοντας ένα δελτίο Τύπου στο οποίο λίγο-πολύ εκθειάζει τα διάφορα σχήματα μειωμένου χρόνου εργασίας που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και καλεί τα συνδικάτα-μέλη της να το λάβουν υπόψη. Αν και την αφορμή γι’ αυτό δίνουν οι έκτακτες συνθήκες που έχουν προκληθεί από την πανδημία, τα έξι πλεονεκτήματα της εργασίας με μειωμένο χρόνο που απαριθμεί κάθε άλλο παρά αναφέρονται μόνο στις ειδικές συνθήκες του COVID-19.
Ιδού τα πλεονεκτήματα των σχημάτων μειωμένου χρόνου εργασίας, κατά ΣΕΣ:
■ Συμβάλλει στη μείωση των απολύσεων σε συνθήκες κρίσης
■ Συμβάλλει στη διατήρηση μέρους του εισοδήματος των εργαζομένων και του επιπέδου ζωής τους
■ Από μακροοικονομική άποψη συμβάλλει στη σταθεροποίηση της οικονομίας γιατί οι εργαζόμενοι μπορούν να συνεχίσουν να δαπανούν μέρος του εισοδήματός τους
■ Το Δημόσιο εξοικονομεί πόρους γιατί του κοστίζει λιγότερο από το να πληρώνει επιδόματα ανεργίας σε απολυμένους
■ Οι εργοδότες μπορούν να διατηρήσουν τους εργαζόμενους που χρειάζονται και στην περίοδο της ανάκαμψης, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα τους είχαν απολύσει
■ Βοηθά στην προσαρμογή του χρόνου εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες της παραγωγής και την πραγματική ζήτηση σε συνθήκες κυκλικών διακυμάνσεων.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο της Χριστίνας Κοψίνη, πατήστε ΕΔΩ...