Ακούει κανείς πολύ συχνά, κυρίως από στόματα πολιτικών για τον ώριμο ελληνικό λαό, για το σοφό ελληνικό λαό, ότι ο λαός δεν ξεχνά (ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά) και άλλα τέτοια και παρόμοια, έως διθυραμβικά επαινετικά επίθετα.
Από μια άλλη μεριά διατυμπανίζεται η ανωριμότητά του, η ανικανότητά του, η βλακεία του που φτάνει και προς αυτή την κατεύθυνση σε.............
διθυραμβικά αρνητικά κοσμητικά επίθετα.
Η γκάμα των κοσμητικών επιθέτων και από τη μια και την άλλη πλευρά είναι πραγματικά καταπληκτική. Μόνο από τα θετικά και αρνητικά επίθετα θα μπορούσε να γεμίσει, κάποιος φιλόλογος ή έστω κοινωνιολόγος μελετητής τόμους, ολόκληρους.
Οπότε ανακύπτει σε πολλούς το ερώτημα: Είναι τελικά ώριμος ο Έλληνας, ναι, ή όχι;!
Το ερώτημα βέβαια τρέχουν πολλοί να το απαντήσουν αμέσως. Έχουν στην τσέπη τους που λέμε πρόχειρη και έτοιμη την απάντηση. Η απάντηση όμως δεν είναι ποτέ η ίδια. Ο καθένας βγάζει ένα συμπέρασμα και προσπαθεί να το πλασάρει με τον κατάλληλο (ή ακατάλληλο) τρόπο. Ανάλογα με την συγκρότησή του την ηθική, την πνευματική, την ικανότητα κρίσης που διαθέτει, τα τυχόν συμφέροντα που εξυπηρετεί, την ιδιοσυγκρασία και την γενικότερη ψυχολογία και χαρακτηριοδομή που διαθέτει. Και ούτω καθεξής.
Για να λύσουμε το πρόβλημα θα θέσω μερικά κριτήρια, με βάση τα οποία θα μπορούσαμε πιθανόν να απαντήσουμε στο ερώτημα.
Το πρώτο κριτήριο που με εκφράζει και θεωρώ ότι αποτελεί ένα αντικειμενικό κριτήριο, το διατύπωσε ο Παιδαγωγός Αλέξανδρος Δελμούζος, από τους πρωτεργάτες του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού, μαζί με τον Δημήτρη Γληνό και Μανώλη Τριανταφυλλίδη.
Λέει λοιπόν ο Δελμούζος: «Για να κρίνεις πρόσωπα και έργα δε χρειάζεται μονάχα μυαλό, παρά και χαρακτήρας».
Με μυαλό εννοούσε φυσικά τις γνώσεις, τη μόρφωση. Με χαρακτήρα εννοούσε το ήθος, τον άνθρωπο που διακατέχεται από ηθικές αξίες και αρχές και χρησιμοποιεί τη γνώση προς το καλό ή το κακό.
Το δεύτερο κριτήριο συνίσταται στο εξής: Πρέπει να είναι κανείς ικανός να βρει τη σωστή λύση και τη σωστή απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα. Η προϋπόθεση γι’ αυτό είναι πρώτον η βούληση για να βρει κανείς τη σωστή λύση και δεύτερον η ικανότητα προς αυτό. Μόνο η καλή πρόθεση, αν υπάρχει, δεν επαρκεί. Χρειάζεται λοιπόν να έχει κάποιος και την ικανότητα προς τούτο.
Αν βάλουμε αυτά τα δύο κριτήρια ως βάση, τότε νομίζω πως είναι εύκολο ή καθόλου δύσκολο να απαντήσουμε στο ερώτημα που θέσαμε εξαρχής.
Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα. Θα κάνω απάνθισμα μερικών αρνητικών επιχειρημάτων: Αυτός ο λαός με τίποτε δε σώζεται. Μόνο ένας Παπαδόπουλος του χρειάζεται. Είναι σάπιος και τίποτε δεν μπορεί να τον σώσει και λοιπά και λοιπά.
Από την άλλη ακούμε: Ο λαός μας είναι ώριμος. Ξέρει να κρίνει. Έχει εμπειρία. Ξέρει να ξεχωρίζει τους απατεώνες και τους λωποδύτες, είναι ώριμος και σοφός και λοιπά και λοιπά.
Η δική μου η άποψη και κρίση, θεωρώντας ότι διαθέτω σε ικανοποιητικό βαθμό και χωρίς υποκριτική ταπεινοφροσύνη, τα κριτήρια που ανέφερα πιο πάνω (προσωπική άποψη φυσικά), είναι ότι ο ελληνικός λαός είναι ανώριμος ή αν θέλετε, πολιτικάντικα και κατεργαραίϊκα ώριμος. Δηλαδή καταλήγουμε πάλι στο ανώριμος. Γιατί αν δεν είναι έτσι, τότε μπορεί να αναρωτηθεί κανείς, μα πώς ψήφιζε τόσες δεκαετίες εκείνους που μας οδήγησαν στην καταστροφή; Ή εκείνους επίσης που δεν άσκησαν εξουσία, αλλά ως αντιπολίτευση δεν φρόντισαν να ανατρέψουν αυτήν την πολιτική; Ήταν και οι δύο φαύλοι και ανίκανοι ή εγωιστές συμφεροντολόγοι, που το μόνο που τους ένοιαζε ήταν ή το προσωπικό τους συμφέρον ή το συντεχνιακό, μέσα στο οποίο βολεύονταν και το προσωπικό συμφέρον; Αλλά ποιο συμφέρον τελικά;
Γιατί αν πούμε ότι αποφάσιζαν και ψήφιζαν εν γνώσει τους τα κόμματα που θα τους κατέστρεφαν, τότε πρόκειται για ψυχοπαθολογικό φαινόμενο, που δεν μπορείς να το ερμηνεύσεις με τη λογική ή με πολιτικούς όρους, παρά μόνο με την επιστήμη της ψυχοπαθολογίας ή παραψυχολογίας.
Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε πλήρη παρακμή σε όλα τα επίπεδα και ο θεός να βάλει το χέρι του, που δυστυχώς δεν θα το βάλει, αν δεν πράξουμε τίποτε εμείς. Και φυσικά το ψάρι βρωμάει πρώτα από το κεφάλι, δηλαδή από τους πολιτικούς.
Ήδη το είχε πει ο Καραμανλής ο παλιός, «Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο φρενοκομείο». Άραγε ευσταθεί αυτή η ρήση; Και γιατί άραγε ψήφιζαν επανειλημμένα και μετά μανίας, αυτούς που θα τους κατέστρεφαν; Η γνωστή απάντηση: Δεν το αντιλήφθηκαν, τους κορόιδεψαν οι πολιτικοί κ.λπ.
Και πάλι τίθεται το αμείλικτο ερώτημα: Μα γιατί κατάφεραν οι πολιτικοί και πολιτικάντηδες να του κοροϊδέψουν;
Η μόνη απάντηση που προκύπτει αναγκαστικά είναι: Γιατί είναι ανώριμοι σε όλα τα επίπεδα, όσον αφορά τη γνώση των πραγμάτων και διεφθαρμένοι έως το μεδούλι, ώστε να μην μπορούν να κρίνουν σωστά. Γιατί αν γνώριζαν το πραγματικό τους συμφέρον ή ήταν ικανοί, δεν θα ενεργούσαν κατά τρόπο που θα τους έφερνε τελικά στην καταστροφή. Ο λαός άγεται και φέρεται από τους πολιτικάντηδες ή τους «φελλούς». Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
Ποιο είναι το τελικό συμπέρασμα; Ορισμένοι λένε: Χρειαζόμαστε ένα δικτάτορα. Άλλοι πάλι λένε ότι χρειαζόμαστε ηγέτες που δεν υπάρχουν, γιατί, όπως είπε και ο Ντε Γκολ: «Οι πολιτικοί σκέφτονται τις επόμενες εκλογές, οι ηγέτες τις επόμενες γενιές».
Ξεμείναμε από πραγματικούς ηγέτες, που στα νεώτερα χρόνια δεν υπήρξαν, εκτός από δύο, θα έλεγα προσωπικά. Ό ένας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τα αρνητικά του φυσικά και ο άλλος ο Γιάννης Παυλίδης, που μεγαλούργησε με την ΕΔΑ, παρ’ όλο που είχε βγει από έναν ανείπωτα καταστροφικό εμφύλιο και του έβαζε «τρικλοποδιές» και η δεξιά και το ΚΚΕ. Ήταν ένας άθλος του Γιάννη Πασαλίδη. Ήταν ένας πραγματικός ηγέτης, με το παράδειγμα και το υπόδειγμα και το πρότυπο ζωής του. Μοναδική περίπτωση στη νεότερη Ελλάδα.
Εκείνους που είχαμε κατά τα άλλα, δεν ήταν ηγέτες, αλλά αφέντες ή πολιτικάντηδες. Έχει διαφορά. Οι λόγοι γι’ αυτήν την αρνητική εξέλιξη είναι πάρα πολλοί και πρέπει να τους αναζητήσουμε στη μακραίωνα ιστορία μας, με όλες τις περιπέτειες που έζησε αυτός ο λαός.
Αν αναφερθούμε μόνο στην μεταπολίτευση και αναζητήσουμε τις αιτίες, εγώ προσωπικά θα τις αναζητούσα στον εμφύλιο. Ο εμφύλιος είναι η πραγματική αιτία για τη σημερινή κατάντια. Χρειάζεται όμως ανάλυση μεγάλη (μερικώς την έχω κάνει) και δεν είναι του παρόντος. Ας όψονται εκείνοι που τον δημιούργησαν. Και μη μου πείτε ότι ήταν οι Άγγλοι ή μόνο οι Άγγλοι οι υπαίτιοι, για το εθνικό αυτό έγκλημα, που θα το πληρώνουμε για πολλές γενιές ακόμη.
Ηγέτης π.χ. ήταν ο Περικλής, έτσι για να έχουμε ένα μέτρο σωστής εκτίμησης και σύγκρισης, μάλλον παραδεκτό απ’ όλους.
Μας λείπουν δυστυχώς οι ηγέτες. Γιατί οι ηγέτες διαμορφώνουν και ήθος και ικανότητα και προβάλουν ως πρότυπα. Διδάσκουν αγωγή του πολίτη και διαμορφώνουν πολίτη με όλη τη σημασία της λέξης και όχι χειραγωγούμενα δουλοπρεπή εγωιστικά υποκείμενα.
Πώς θα προκύψουν οι ηγέτες λοιπόν; Είναι το επόμενο ερώτημα.
Η γνώμη μου είναι ότι ο λαός, αν του δοθεί η δυνατότητα, δηλαδή οι πραγματικές ελευθερίες, μπορεί να αναδείξει τους ηγέτες του. Όμως τα κόμματα, όλα ανεξαιρέτως δεξιά και αριστερά, δηλαδή η κομματική γραφειοκρατία τους, δεν ανέχονται ο λαός να πάρει τις τύχες στα χέρια του. Δεν του επιτρέπεται να σώσει ο ίδιος τον εαυτό του, χωρίς την έγκριση και τη διαμεσολάβησή τους. Αλλιώς θα περιπέσουν στην αχρηστία. και αυτό δεν θα το επιτρέψουν ποτέ, όσο μπορούν. Γι’ αυτό πάντοτε, όταν και όποτε ο λαός διεκδικούσε τα δικαιώματα του, καταργούνταν οι δημοκρατικές διαδικασίες και η δημοκρατία η ίδια.
Πάρτε οποιοδήποτε παράδειγμα στην ιστορία. Η ιστορική πραγματικότητα θα καταδείξει αυτή την αλήθεια. Θα μπορούσα να αναφέρω σωρεία παραδειγμάτων.
Τότε τί γίνεται, είναι το επόμενο ερώτημα: Δεν βλέπω άλλη δυνατότητα παρά μια κρίσιμη μάζα σωστών ανθρώπων, αν προκύψει και όποτε προκύψει, να δημιουργήσει αυτή τη συνείδηση, ώστε να αφεθούν οι δημιουργικές λαϊκές δυνάμεις να αναδείξουν τους φυσιολογικούς τους ηγέτες.
Πάντως όλα τα κόμματα αποδείχτηκαν σ’ αυτόν το τομέα, τουλάχιστον μετά τη μεταπολίτευση, ανίκανα ή εν πάση περιπτώσει δεν είχαν τη θέληση, να δημιουργήσουν μέσω της αγωγής του πολίτη έναν ώριμο και ελεύθερο πολίτη και όχι ραγιά.
Φυσικά και η τελευταία απάντηση είναι ότι υπάρχει ιεράρχηση ευθυνών. Ένας φουκαράς, που δεν έχει «που την κεφαλήν κλείνει», δεν έχει την ίδια ευθύνη με έναν ο οποίος αναρριχήθηκε υπουργός ή πρωθυπουργός και κατευθύνει τις τύχες ενός τόπου, έχοντας την απόλυτη εξουσία.
Αυτή είναι η γνώμη μου. Μια δυναμική μειοψηφία που έχει τα κριτήρια που ανέφερα είναι σε θέση να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανατροπής αυτής της κατάστασης. Που είναι όμως αυτή η δυναμική μειοψηφία; Υπάρχει, δεν υπάρχει;
Ψάξτε! Ίσως την βρείτε, άμα ψάξετε! Αν όχι, δηλαδή, αν αδιαφορείτε ή αμελείτε, μη περιμένετε προκοπή!
Πάντως μη την ψάχνετε εκεί που την ψάχνατε έως τώρα! Που αλλού να ψάξετε; Με ρωτάτε; Δε θα σας απαντήσω.
Στύψτε το μυαλό σας και αφήσετέ το ελεύθερα να δουλέψει, όσο είναι ακόμη καιρός. Τα περιθώρια στενεύουν. Εθνικές καταστροφές είναι προ των πυλών.
Ίσως βρείτε τη λύση, αρκεί να μην ακολουθεί η λύση, ως συνήθως μετά από μια εθνική καταστροφή, όπως πρόσφατα με την Κύπρο, με την πρώτη μεταπολίτευση. Ήδη θα διανύσουμε τη δεύτερη. Την βλέπω να έρχεται και αδυνατώ να την αποτρέψω. Είναι σαν τον εφιάλτη σε ένα όνειρο. Σε κυνηγάει και δεν μπορείς να ξεφύγεις!
Μάντης κακών; Ίσως!
Τη λύση βασικά σας την είπα!